فاطمه درگاهیان - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
زهره ابراهیمی خوسفی - گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه جیرفت
امین فضل کاظمی - سازمان هواشناسی کشور

تمام مسائل مربوط به یک حوزه آبخیز از قبیل مدیریت آب و خشکسالی باید به صورت یکپارچه، در غالب مدیریت جامع مدنظر باشد. یکی از عوامل توسعه کانون های گردوغبار دهه اخیر استان خوزستان، منطقه خروجی سه حوزه آبخیز کارون، کرخه و زهره-جراحی، رخداد خشکسالی های متوالی بوده است. به منظور ارزیابی پتانسیل تغییرات مکانی-زمانی رخدادهای خشکسالی و ترسالی، از نمایه خشکسالی SPI استفاده شد اما با توجه به افزایش روند دما در هر سه حوضه، شاخص خشکسالی SPEI محاسبه و از دوره آماری ۱۳۴۶۱۳۹۶ در قالب ۵ دهه در یک شبکه با تفکیک مکانی ۴۴×۴۴ کیلومتر بر اساس داده های هواشناسی و مدیریت منابع آب کشور در نرم افزار GIS بازتولید شد. برای ۷۹ نقطه در سه حوضه شاخص SPI و SPEI در نرم افزار متلب استخراج و در نرم افزار GIS به روش کریجینگ پهنه بندی شد. نتایج نشان داد بر اساس هر دو شاخص، دهه سوم مرطوب ترین و دهه پنجم خشک ترین دهه بوده است. در دو دهه اول که دما افزایش چندانی نداشته، رخداد خشکسالی بر اساس شاخص SPEI در کل حوضه ها شدت کمتری داشته اما در دهه آخر به دلیل افزایش دما و در نتیجه افزایش تبخیر شدت خشکسالی SPEI به ویژه در محدوده کانون های گردوغبار به مراتب شدیدتر بوده است.

تبخیر و تعرق تورنت وایت, شاخص های خشکسالی spi و spei, کانون گردوغبار, مدیریت حوزه آبخیز