علی محبی - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
احسان زندی اصفهان - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
علیرضا افتخاری - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

به منظور بررسی تاثیر گونه غیربومی Atriplex canescens بر خصوصیات خاک و فعالیت موجودات در شرایط چرا و قرق، این مطالعه در دو مرتع همسال (قرق شده و چراشده از زمان کاشت آتریپلکس) در منطقه شهریار به اجرا درآمد. در هریک از حالت های مدیریتی، تعداد ۴۰ پلات در اندازه نه مترمربعی در چهار ترانسکت سیصد متری در نظر گرفته شد. فواصل ترانسکت ها از هم صد متر در نظر گرفته شد و تعداد ۱۰ پلات در طول هر ترانسکت با فواصل ۳۰ متر انداخته شد. در داخل پلات ها داده هایی از قبیل میزان بذر هر بوته، میزان لاشبرگ و تعداد لانه پای بوته ها ثبت گردید. تعداد ۵ پلات نیز به طور تصادفی، در طول هر ترانسکت مشخص شد و در پای بوته ها نسبت به حفر پروفیل خاک اقدام و از دو عمق سطحی و تحتانی خاک نمونه برداری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t مستقل در نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج نشان داد که میزان بذر تولیدی، مقدار لاشبرگ پای بوته و تعداد لانه پای بوته ها به طور معنی داری در منطقه قرق، بیشتر از منطقه چراشده است. ازاین رو می توان گفت که قرق با ایجاد شرایط مناسب گیاهی در ازدیاد فعالیت موجودات در منطقه، موثر بوده است. همچنین آتریپلکس در شرایط قرق، هرچند باعث افزایش ازت و پتاسیم خاک سطحی می شود، با افزایش سدیم و هدایت الکتریکی تاثیرات منفی بیشتری بر خاک دارد. لذا با توجه به افزایش موجودات جونده و شور کردن خاک سطحی و برآیند منفی کاشت آتریپلکس بر خاک و اکوسیستم، استفاده از این گیاه باید محدود به مناطقی باشد که توان بازسازی گیاهان بومی منطقه، غیرممکن یا در حداقل ممکن باشد.

قرق, خصوصیات خاک, فعالیت موجودات, مراتع شهریار, Atriplex canescens