مریم فلاحی - گروه تکنولوژی آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
اسماعیل زارعی زوارکی - گروه تکنولوژی آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
داریوش نوروزی - گروه تکنولوژی آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

پیشینه و اهداف: از رایانه به عنوان ابزاری قدرتمند و در عین حال مقرون به صرفه در زندگی مردم برای هر کار و فعالیتی استفاده می­شود. استفاده از رایانه در آموزش و پرورش، در سال­های اخیر به طور چشمگیری افزایش یافته است و در حال حاضر از رایانه­ها و فن­آوری­های مرتبط در بسیاری از مدارس در سراسر جهان استفاده می­گردد. تا چندی پیش افراد برای آموزش و یادگیری نیاز به زمان و مکان مشخصی داشتند که دورهم جمع شوند ولی امروزه با پیشرفت فناوریهای رایانه و شبکه تا حدودی این نیاز از بین رفته است و هرکسی بهزودی قادر خواهد بود هر چیزی  را در هر زمانی و مکانی  یاد بگیرد. این امر در سایه نظام جدیدی از آموزش صورت می­گیرد که آموزش الکترونیکی نامیده می­شود. مهارت های اجتماعی شامل مولفه­هایی می­باشند. تحمل­پذیری، نحوه واکنش در مواجهه با تعارض، تفکر انتقادی، تصمیم به قبول یا قطع یک عقیده و موفقیت براساس دلایل و شواهد منطقی، مسئولیت­پذیری، بر عهده گرفتن کار یا وظیفه­ای و پاسخگو بودن نسبت به آن، فعالیت­های گروهی، شرکت در فعالیت­های دسته جمعی، انجام وظیفه، خویشتن­داری، همدلی، به دست آوردن، غنی کردن و توسعه ارتباطات جدید با سایر افراد جامعه، احترام به دیگران، توجه به روابطی که موجب حفظ منزلت اجتماعی خود و دیگران می­شود و در نهایت همکاری و هماهنگی با اعمال دیگران در جهت هدف مشترک از مولفه­های مهارت­های اجتماعی هستند.  از میان تمام سازمان­هایی که نقش کلیدی در اجتماعی کردن افراد دارند، نظام­های آموزشی، اولین جایگاه رسمی جهت کسب تجربه­های اجتماعی و از اساسی­ترین عنصر رشد اجتماعی افراد محسوب می­شوند چرا که نظام تعلیم و تربیت هر جامعه زیربنای توسعه اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی آن جامعه به شمار می­رود. هدف پژوهش حاضر  مقایسه مهارت­های اجتماعی دانشجویان نظام آموزش حضوری و الکترونیکی بوده است. روش ها: روش تحقیق، روش شبه­ آزمایشی با دو گروه آزمایشی می­باشد. اولین اندازه گیری با اجرای یک پیش آزمون و دومین اندازه گیری با اجرای پس آزمون صورت گرفته است. به روش تصادفی ساده جمعا ۴۸  نفر، به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. دو گروهی که به این طریق تشکیل شد مشابه هم بودند و اندازه گیری متغیرهای وابسته برای هر دو گروه در یک زمان و تحت یک شرایط صورت گرفت. برای اندازه­گیری از پرسشنامه­ی مهارت اجتماعی گرشام و الیوت استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ­های حاصل پژوهش، از روش تحلیل کوواریانس استفاده گردید. یافته ها: در نهایت نتایج نشان داد، بین میانگین دو گروه آزمودنی تفاوت معنی داری وجود دارد و محیط یادگیری الکترونیکی در میزان مهارت­های اجتماعی و مولفه­های مهارت­های اجتماعی کاربران این محیط، عملکرد بهتری نسبت  به آموزش حضوری (رو در رو) نشان داده است. نتیجه گیری: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده­های تحقیق حاکی از آن است، که محیط یادگیری الکترونیکی بر میزان مهارت­های اجتماعی و مولفه­های آن بر دانشجویان تاثیر مثبت دارد. دانشجویانی که در محیط یادگیری الکترونیکی قرار داشتند، نمرات بالاتری از گروه دیگر که تحت آموزش در محیط سنتی بودند کسب نمودند. این امر بیانگر موثر بودن محیط طراحی شده برای یادگیری الکترونیکی در میزان مهارت­های اجتماعی است.

مهارت های اجتماعی, مولفه های مهارت اجتماعی, روش آموزش حضوری, روش آموزش الکترونیکی