محمدعلی زارع چاهوکی - دانشگاه تهران
حسین پیری صحراگرد - دانشگاه زابل
محسن نقیلو نقیلو - دانشگاه تهران

پژوهش حاضر با هدف تعیین آستانه بهینه حضور در مدل های پیش بینی پراکنش گونه های گیاهی در مراتع منطقه نیر استان یزد انجام شد. بدین منظور، بعد از تعیین واحدهای همگن نمونه برداری با استفاده از نقشه رقومی ارتفاع و نقشه زمین شناسی با مقیاس ۱:۲۵۰۰۰، نمونه برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک از طریق پلات گذاری در امتداد ۳ تا ۵ ترانسکت ۳۰۰-۵۰۰ متری انجام شد. برای نمونه برداری از خاک نیز در هر رویشگاه هشت پروفیل حفر و از دو عمق ۰-۳۰ و۳۰-۸۰ سانتی متری نمونه گرفته شد و خصوصیات خاک شامل سنگریزه، بافت، رطوبت اشباع، رطوبت قابل دسترس، آهک، گچ، ماده آلی، اسیدیته، هدایت الکتریکی و املاح محلول مورد اندازه گیری قرار گرفت. مدل سازی پیش بینی پراکنش گونه های گیاهی با استفاده از روش های رگرسیون لوجستیک، آنتروپی حداکثر و شبکه های عصبی مصنوعی انجام شد. بعد از تهیه نقشه های پیش بینی هر گونه گیاهی، آستانه بهینه حضور گونه های گیاهی با استفاده از رویکرد ترکیبی حساسیت و اختصاصیت برابر و رویکرد حداکثرسازی کاپا تعیین و میزان انطباق نقشه های واقعی و پیش بینی با اندازه گیری ضریب کاپا مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس نتایج، دقت نقشه های پیش بینی حاصل از روش های مختلف مدل سازی متفاوت است. بیشترین میزان تطابق در بین نقشه های حاصل از روش رگرسیون لوجستیک، آنتروپی حداکثر و روش شبکه عصبی مصنوعی به ترتیب به رویشگاه های C. monacantha (k=۰/۹)، (k=۰/۹۳) R. ribes-A. sieberi و S. rosmarinus (k=۰/۸۶) تعلق دارد. این نتایج گویای آن است که آستانه بهینه حضور در مدل های پیش بینی پراکنش گونه های گیاهی با توجه به توانایی متفاوت مدل های پیش بینی در تمایز حضور و عدم حضور گونه ها متفاوت است، بنابراین ضروری است در تعیین آستانه بهینه حضور، علاوه بر هدف پژوهش و فراوانی گونه های مورد مطالعه، کیفیت مدل های پیش بینی نیز مدنظر قرار گیرد.

آستانه بهینه حضور, رویکرد حساسیت و اختصاصیت برابر, رویکرد حداکثرسازی کاپا, مراتع نیر, مدل سازی پراکنش گونه ها