صغری عزیزی - دانشکده تربیت مدرس
مسعود طبری کوچکسرایی - دانشگاه تربیت مدرس نور
سید احسان ساداتی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

درخت پده ( Populus euphratica olive) گونه ای است که در حاشیه رودخانه های مناطق خشک و نیمه خشک که طغیان های فصلی و غرقابی خاک موجبات پیشروی این درخت را فراهم می کند به صورت طبیعی رویش دارد. هدف از این تحقیق بررسی زنده مانی، مشخصه های رویشی و تخصیص بیوماس نهال های پده تحت تنش ترکیبی غرقابی- شوری در ۵ سطح شاهد (بدون شوری-غرقاب)، غرقابی (۴ سانتیمتر بالای سطح خاک) با غلظت شوری ۰، ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی مولار NaCl در قالب طرح کاملا تصادفی به مدت ۱۲۰ روز در محیط گلخانه بود. در پایان دوره آزمایش درصد زنده مانی نهال های غرقاب شده با غلظت ۰ و ۵۰ میلی مولار NaCl به ترتیب برابر با ۱۰۰ و ۸۸/۸۸ و با غلظت های ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی مولار ۱۱/۱ و صفر بود. غرقابی با سطوح مختلف شوری باعث کاهش زنده مانی، مشخصه های رویشی و بیوماس نهال های پده نسبت به شاهد شد. این کاهش در سطح غرقابی با غلظت ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی مولار NaCl بیشتر از دیگر سطوح بود. همچنین میزان بیوماس کل و تعداد ریشه نابجا در غرقابی با غلظت ۰ و ۵۰ میلی مولار بیشتر از سطح غرقابی با غلظت ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی مولار بود. با توجه به نتایج این تحقیق می توان گفت این گونه توانایی زنده ماندن و رشد در مناطق ساحلی، جلگه ای و حاشیه رودخانه های خشک و نیمه خشک کشور که با آب های شیرین و شور تا ۵۰ میلی مولار NaCl غرقاب می شوند را داراست و می تواند برای احیای این مناطق مورد استفاده قرار گیرد. به منظور بررسی سازگاری کامل تر این گونه در محیط غرقابی- شوری ادامه پژوهش توسط سایر محققین در دوره های طولانی تر و نیز در شوری بین ۵۰ و ۱۰۰ میلی مولار پیشنهاد می شود.

تنش غرقابی- شوری, زنده مانی, بیوماس ریشه, ریشه نابجا, رویش قطری