ژیلا رنجبری کریمیان - دانشگاه تهران
حسین آذرنیوند - دانشگاه تهران
علی طویلی - دانشگاه تهران
محمد جعفری - دانشگاه تهران
محمد زارع چاهوکی - دانشگاه تهران

تغییر اقلیم و افزایش گرمای جهانی یکی از مهم ترین چالش ها در توسعه پایدار محسوب می شود که ناشی از افزایش غلظت گازهای گلخانه ای و از جمله دی اکسید کربن در اتمسفر می باشد. مراتع در حدود نیمی از خشکی های جهان را تشکیل می دهد و حاوی بیش از یک سوم ذخایر کربن زیست کره خاکی می باشد. در نتیجه، این اراضی قابلیت زیادی برای ترسیب کربن دارند. در این مطالعه مقدار ذخیره کربن در خاک دو تیپ مرتعی علفی و بوته ای در منطقه اخترآباد شهریار بررسی شد. به منظور انجام تحقیق، دو تیپ تقریبا خالص بوته ای (Salsola rigida) و علفی (Stipa barbata) که از لحاظ خصوصیات توپوگرافی (شیب، جهت و ارتفاع) و اقلیمی (بارش، تبخیر و تعرق و باد) شرایط مشابهی داشتند، انتخاب شد. منطقه ای نیز به عنوان تیمار شاهد (فاقد گونه های مورد مطالعه) در نظر گرفته شد. سپس به صورت تصادفی اقدام به حفر ۱۵ پروفیل در دو تیپ مورد مطالعه و نیز منطقه شاهد گردید. نمونه برداری در هر پروفیل در تیپ ها بر اساس عمق ریشه دوانی، از عمق ۰-۳۰ سانتی متری انجام شد. نتایج نشان داد که تمام خصوصیات فیزیکوشیمیایی (بجز آهک و فسفر) خاک رویشگاه S.rigida، S.barbata و منطقه شاهد از لحاظ آماری دارای اختلاف معنی دار می باشند. مقدار کربن آلی خاک در تیپ گیاهی S.rigida (۲۵/۳۳ تن در هکتار) بیشتر از خاک تیپ گیاهی S.barbata (۴۸/۳۰ تن در هکتار) و آن هم بیشتر از خاک منطقه شاهد (۵۲/۲۵ تن در هکتار) به دست آمد. اختلاف بین کربن خاک در تیپ سالسولا و استیپا و همچنین استیپا و شاهد معنی دار نبود اما بین سالسولا و شاهد از لحاظ آماری تفاوت معنی داری وجود داشت. بر اساس نتایج این تحقیق مشخص شد که علفزارها هم مانند بوته زارها قابلیت بالایی در ترسیب کربن دارند.

ذخیره کربن, گازهای گلخانه ای, Stipa barbata, Salsola rigida, اخترآباد شهریار