ذبیح اله فلاحتی - دانشجوی دکتری، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران
منصور خلیلی عراقی - استاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران
سجاد برخورداری دورباش - دانشیار، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران
محسن مهرآرا - استاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران

نرخ ارز به عنوان یکی از مهم ترین متغیرهای کلان اقتصادی، بیانگر شرایط اقتصادی کشور بوده و به عنوان حلقه واسط بین اقتصاد داخلی و خارجی و در ارتباط با قیمتهای داخلی؛ اثرات مستقیمی بر قیمت های صادراتی و وارداتی دارد و از این طریق متغیرهایی نظیر درآمد، مخارج مصرفی خانوار و توزیع درآمد خانوار را با تغییرات قابل ملاحظهای همراه می سازد. از این رو، هدف مقاله حاضر، بررسی اثرات تکانه های نرخ ارز بر توزیع درآمد خانوارهای شهری و روستایی با استفاده از رهیافت تعادل عمومی محاسبه پذیر است؛ بدین منظور، پایه های آماری مدل فوق بر اساس ماتریس حسابداری اجتماعی سال ۱۳۹۰ مرکز پژوهش های مجلس بنا نهاده شده و فرآیند تصریح معادلات و بستن مدل فوق نیز به صورت تعادلی و بر اساس مدل لافگرن تغییر و بسط داده شده است. در این راستا، ابتدا ناهمگنی خانوارها بر اساس پارامترهای تابع تقاضای مستخرج از تابع مطلوبیت استون گری بررسی شده و در مرحله بعد با واردکردن تکانه ارزی به مدل به میزان ۱۰، ۲۰ و ۳۰ درصد، اثرات شوک ارزی بر توزیع درآمد خانوارها به تفکیک دهکهای درآمدی شهری و روستایی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از شبیه سازی انجام شده در این پژوهش، بیان گر آن است که افزایش نرخ ارز از ۱۰ به ۳۰ درصد، موجب کاهش متوسط مصرف حقیقی در دهک های درآمدی شهری از ۴.۹۴ درصد به ۱.۷۶ درصد و در دهک های درآمدی روستایی از ۴.۵۷ درصد به ۱.۱۵ درصد می شود و این تاثیر در خانوارهای شهری بیشتر از خانوارهای روستایی بوده که این امر، عاملی در جهت افزایش شاخص ضریب جینی در کشور بوده است.

رهیافت تعادل عمومی محاسبه پذیر, نرخ ارز, توزیع درآمد, ماتریس حسابداری اجتماعی