سید فرزاد موسوی - فارغ التحصیل دکتری اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد
نرگس صالح نیا - استادیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد
احمد سیفی - دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد
احمدرضا اصغرپور ماسوله - استادیار گروه جامعه شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

کمبود منابع آب تجدیدپذیر در ایران، برخی از پژوهش گران را به مطالعه و بررسی سیاست های مناسب برای کاهش مصرف آب وادار کرده است. سیاست های تبلیغاتی (آگاه سازی مصرف کننده در جهت اتخاذ رفتار مناسب از روی اختیار) و سیاست های اجبار به داشتن رفتار صرفه جویانه (از طریق الزامات قانونی یا فنی مانند نصب کنتورهای هوشمند) دو نمونه از این سیاست ها هستند. اکثر مطالعات، تعاملات اجتماعی میان مصرف کنندگان آب خانگی و تغییر و تحول رفتار مصرفی آنان را در مدل های خود لحاظ نمی کنند که این امر باعث ضعف اساسی مدل می شود. لذا این مطالعه با مدل سازی تعاملات اجتماعی سعی در تدوین یک چهارچوب مبتنی بر عامل به کمک فرآیند انتشار برای بررسی بهتر رفتار مصرف آب دارد. مدل مبتنی بر عامل طراحی شده، برای مصرف کنندگان آب خانگی شهر شیراز و با توجه به داده های ۱۳۹۷-۱۳۸۴ کالیبره و از آن برای شبیه سازی هر یک از سناریوها برای سال های بعد استفاده می شود. نتایج نشان می دهد که با افزایش تبلیغات در سال شروع فرآیند شبیه سازی، بهبود مناسبی در نسبت افراد دارای رفتار همکارانه و مصرف در سال های پس از آن ایجاد خواهد شد. همچنین در مورد اجبار مصرف کنندگان به اتخاذ رفتار صرفه جویانه، نیازی به وادار کردن همه ی مصرف کنندگان (بالای یک حد مشخص مصرف) نیست بلکه بهتر است صرفا افراد با رفتار غیر همکارانه (و با مصرف بالاتر از یک حد مشخص) را مجبورکرد، زیرا پیروی از رفتار شبکه هم جوار باعث توزیع رفتار همکارانه در کل سیستم خواهد شد و به سبب آن صرفه جویی مناسبی در کل مصرف آب صورت خواهد گرفت.

مصرف آب, فرآیند انتشار, تعاملات اجتماعی, تبلیغات, اجبار