مهین ناز میردهقان - استادیار زبان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی
فرانک کیانفر - کارشناس ارشد آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان، دانشگاه شهید بهشتی

اصطلاحات، با ساختار هایی مجازی ، در عمق فرهنگ هر زبان جای دارند، و تحت اللفظی نبودن محض بیان معنا در آنان به دشواری فهم و یادگیری می انجامد. هدف کلی این پژوهش ارائه ی راهبرد های آموزشی بر آموزش و یادگیری اصطلاحات است، و بر این اساس ده درس (در 2 حوزه کلی عواطف انسانی و رفتارهای انسانی ) در زمینه ی آموزش اصطلاحات در زبان فارسی بر پایه ی روش ارتباطی تدوین و تناسب آنان با مبانی نظری تحقیق، با پرسشنامه، مورد ارزیابی تکوینی قرار گرفته است. حوزه ی نخست، عواطف انسانی، پنج درس با موضوعات : شادی ، غم و ناراحتی ، عصبانیت ، علاقه ، و ترس و نگرانی ، و حوزه ی دوم، یعنی رفتارهای انسانی، پنج درس با موضوعات: بی احتیاطی و شکست ، موفقیت و شهرت ، تلاش و موقعیت اجتماعی ، توجه و آگاهی ، مشکلات و برخورد با آنها را شامل می گردد. شرایط انتخاب اصطلاحات جهت تدوین دروس شامل گزینش: 1) اصطلاحاتی که زبان آموزان با حداقل دشواری قادر به آموختن آنان هستند؛ 2) پربسامد ترین اصطلاحات در زبان هدف 3) اصطلاحاتی که از لحاظ پیچیدگی در کلمات و گرامر متناسب با سطح زبان آموزی باشند 4) اصطلاحات با معانی مصور و مجازی واضح. متغیر های موثر بر درک و یادگیری اصطلاحات، بر مبنای کوپر (1998)، شامل: ویژگی های زبانی اصطلاحات، میزان حمایت بافتی، گروه بندی اصطلاحات بر اساس دسته های مضمونی و نقش مداخله ی زبان مادری در یادگیری اصطلاحات است. توالی برنامه آموزشی در تمامی دروس مشتمل است بر: 1) بحث و توضیح در مورد اصطلاحات؛ 2) تقسیم بندی اصطلاحات؛ 3) نقاشی اصطلاحات؛ 4) افزودن اصطلاحات به داستان؛ 5) اجرای اصطلاحات؛ و 6) تمرین های بازگویی. تجزیه و تحلیل نتایج ارزیابی تکوینی دروس تهیه شده گویای آن است که مقدارt به دست آمده در سؤالات پژوهش در سطح 05/0= α و در درجه ی آزادی 39 df: معنادار است، و میزان تناسب دروس با رویکرد ارتباطی، موضوع اصلی، معیارهای انتخاب اصطلاحات، فعالیت‌های موثر بر آموزش اصطلاحات و با تکالیف و تمرین های آموزش اصطلاحات بیشتر از سطح متوسط می باشد.

آموزش اصطلاح، انتخاب، دسته بندی مضمونی، روش ارتباطی، ارزیابی تکوینی