علی لاغرفیروزجائی - استادیار دانشگاه پیام نور مرکز رودسر
فاطمه طالبی خاکیانی - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی و دبیر ادبیات

فضا و رنگ یکی از بنیادی ترین عناصر داستانی است که در هنرهای تصویری و کلامی وجود دارد و هنرمند به آن می پردازد. مفهوم پیچیده ی فضا و رنگ در عرصه ی ادبیات داستانی معنایی ویژه یافته است؛ چنان که در حوزه ی ساختار شناسی عناصر داستان نقش عنصر فضا به عنوان امری مرکب که با عناصر دیگر داستان ارتباطی تنگاتنگ داشته و جدای از آن ها نیست مورد بررسی قرار می گیرد. حکایات عرفانی اسراالتوحید که با توجه به واکنش مخاطب می تواند در هر دوگونه ی متقابل تخیلی و رئالیستی البته رئالیست فلسفی جای گیرد از دیدگاه عنصر فضا سازی در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است تا سه هدف زیر را دنبال کند:الف- تبیین ساختار فضا و رنگ در حکایات مورد نظر که در واقع مدخلی برای پاسخ به این سؤال اصلی است که فضا در حکایات عرفانی وجود دارد.ب- تأثیرپذیری فضا و رنگ از دیگر عناصرداستان مثل گفت و گو، روایت، لحن و رویکردهای دیگر که چرخشی در ساختار اولیه ی اشخاص حکایات به وجود می آورد. ج- و سر انجام توصیف این مسأله که چگونه فضاسازی های متفاوت با فضای گفتمانی حکایات اسرارالتوحید فی مقامات شیخ ابی سعیدابی الخیر ارتباط برقرار می کند.

اسرارالتوحید ،روایت ،عناصر داستان، فضاسازی