Masoumeh Delaramifar - Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, University of Zabol, Zabol, Iran
Mahdi Pirnia - Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, University of Zabol, Zabol, Iran
Mojtaba Keykhasaber - Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, University of Zabol, Zabol, Iran
Shirahmad Sarani - Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, University of Zabol, Zabol, Iran
Hamideh Khajeh - Biotechnology Research Centre, University of Zabol, Zabol, Iran

دلارامی­ فر م، پیرنیا م، کیخاصابر م، سارانی ش ا، خواجه ح (۱۴۰۲) واکنش هشت ژنوتیپ لوفا به بیماری گیاهچه­ میری. دانش بیماری­شناسی گیاهی ۱۲(۲): ۸۵-۷۶. مقدمه: گیاهچه­ میری ناشی از Pythium aphanidermatum یکی از بیماری های مهم لوفا است. شناسایی و کاشت رقم ­های مقاوم راهکاری سازگار با محیط زیست برای مدیریت تلفیقی بیماری است. این پژوهش برای تعیین واکنش هشت ژنوتیپ بومی و غیر بومی لوفا نسبت به بیماری انجام شد. مواد و روش ها: بیمارگر(P. aphanidermatum IRAN۵۹۷C)  از کلکسیون قارچ های موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور تهیه شد . آن به گیاهچه­ های هشت ژنوتیپ لوفا تلقیح شد. پس از ظهور علائم زردی و مرگ گیاهچه شاخص شدت بیماری و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری برای هر ژنوتیپ محاسبه شد. اصول کخ برای اثبات بیماریزایی انجام و بیمارگر مجدد از گیاهچه­ های بیمار جداسازی گردید. سپس برای تایید مولکولی بیمارگر، از توالی­یابی ناحیه ITS-rDNA آن استفاده شد. یافته ­ها: توالی­یابی ناحیه ITS-rDNA بیمارگر قرابت فیلوژنتیکی ۹۹ درصدی با سایر جدایه­ های P. aphanidermatum را نشان داد. تعیین شاخص شدت بیماری نشان داد که ژنوتیپ های شمالی بزرگ و لوفا بلند حساس و سایر ژنوتیپ ها شامل شمالی بذرسیاه، شمالی بذر سفید، توری، افغانی، شیاردار و برزیلی مقاوم به بیماری هستند. بر اساس سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری، به ترتیب ژنوتیپ های شمالی بذر سیاه و شمالی بذر سفید پایین ترین سطح، ژنوتیپ های توری، شیاردار، افغانی و برزیلی سطح متوسط و ژنوتیپ های شمالی بزرگ و لوفا بلند بالاترین سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری را نشان دادند. نتیجه­ گیری: با توجه به مقادیر پایین شاخص شدت بیماری و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری در دو ژنوتیپ شمالی بذر سیاه و شمالی بذر سفید، کاشت این دو ژنوتیپ برای مدیریت بیماری در لوفا پیشنهاد می­ شود.

Disease index, ITS-rDNA, Pythium,  شاخص بیماری, ITS-rDNA, Pythium