معرفی رویکرد ادراکی در نقد ادبی

در این مقاله به معرفی رویکرد نوینی در نقد ادبی با نام رویکرد ادراکی می پردازیم. سه رویکرد مسلط در نقد ادبی که عبارتند از رویکرد نویسنده مدار ، رویکرد متن مدار و رویکرد خواننده مدار به ترتیب با تأکید بر سه عامل نویسنده ، متن و خواننده به تحلیل اثر ادبی می پردازند و بنابراین نقش دو عامل دیگر دخیل در تحلیل آن را نادیده می گیرند. رویکرد نویسنده مدار صرفاً با در نظر گرفتن روحیات خالق اثر و سر گذشت او به تحلیل اثر ادبی می پردازد وبنابراین نقش دو عامل متن و خواننده را در تحلیل آن کاملاً نادیده می گیرد؛ رویکرد متن مدار با تمرکز بر ساختار اثرادبی ، جملات و واژه های آن به تحلیل اثرادبی پرداخته و نقش نویسنده و خواننده را در تحلیل آن نادیده می انگارد؛ به همین ترتیب رویکرد خواننده مدار صرفاً با تأکید بر روحیات و ذهنیات مخاطب به تحلیل اثر ادبی می پردازد و در نتیجه نقش دو عامل نویسنده و متن را در تحلیل آن نادیده می گیرد. با توجه به توضیحات فوق روشن است که هریک از سه رویکرد مسلط در نقد ادبی به دلیل نادیده انگاشتن نقش دو عامل دخیل در تحلیل اثر و در نظر گرفتن صرفاً یک عامل در فرایند نقد، فاقد کارآیی لازم برای تحلیل اثر ادبی اند. رویکرد ادراکی که در این مقاله آن را معرفی می کنیم به تعامل سه عامل نویسنده ، متن و خواننده در تحلیل اثر ادبی توجه دارد و تحلیل اثر ادبی را برآیندی از این سه عامل می داند و در نتیجه نسبت به سه رویکرد یاد شده کاملتر می نماید