رضا درویش زاده - کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه زابل
علی اکبر احمدی چناری - عضو هیات علمی دانشگاه زابل
عبدالباسط عرب یوسف آبادی - استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه زابل

امروزه به دلیل تعاملات فرهنگی و جابجایی های گسترده، عنصر مکان همانند زمان از عنصری ایستا و راکد در داستان های قدیمی، به عنصری سیال از حیث معنا و دلالت تبدیل شده است. در رمان هایی که موضوع آن ها مهاجرت است این سیالیت نمود بیشتری دارد؛ زیرا در آن ها زمینه تقابل فرهنگی و در نتیجه تکثر معنا بیشتر از سایر رمان ها فراهم است. «الحب فی المنفی» رمان مشهور بهاء طاهر داستان پرداز مصری، از جمله آثار روایی است که مکان از عناصر مهم آن در دریافت خواننده از طرح کلی داستان به شمار می آید. ارتباطات بینافرهنگی در این اثر سبب شده مکان به رمزگانی فرهنگی با دلالت های ژرف و پیچیده مبدل شود. در جستار حاضر تلاش می شود با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی و با تاکید بر دستاوردهای مطالعات فرهنگی، دلالت های مکان در اثر فوق کشف گردد. یافته ها نشان می دهد کنفرانسی بین المللی در این رمان به عنوان مکان مرکزی ترسیم شده که کانون تقابل گفتمان ها و فرهنگ -هاست و همه رخدادها بر محور آن پردارزش می شود. همچنین هر مکان بر مبنای مناسبات فرهنگی حاکم بر آن دارای دلالتی است که مقوله هایی مانند هویت ایدئولوژی و الگوهای فکری و فرهنگی شخصیت ها در درک آن نقش مهمی دارد.

مکان, روابط بینافرهنگی, رمزگان فرهنگی, بهاء طاهر, «الحب فی المنفی»