اصغر جعفری - گروه روان شناسی دانشگاه کاشان، ایران
مهستی صمدی جواهری - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران
فاطمه حسامپور - دانشکده ادبیات و علوم انسانیدانشگاه کاشان، کاشان، تهران

مقدمه: طبق شواهد پژوهشی، مهارت های شناختی-رفتاری مادران و تعاملات کودکان با مادران شان در بروز اختلال بیش فعالی-نقص توجه سهم بیشتری دارند. بر این اساس، پژوهش حاضر به منظور مقایسه کیفیت رابطه مادر-کودک و مهارت خود نظم دهی خشم بین مادران کودکان دارای اختلال بیش فعالی-نقص توجه و عادی انجام شد. روش: روش پژوهش علی-مقایسه ای بود. چهل و دو کودک دارای اختلال بیش فعالی-نقص توجه هفت تا دوازده سال با روش نمونه گیری در دسترس از بین دانش آموزان مراجعه کننده به مراکز مشاوره و چهل کودک عادی هفت تا دوازده سال هم به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از بین دانش آموزان عادی درشهر تهران انتخاب شدند و مادران آنان به پرسشنامه ها پاسخ دادند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های رابطه مادر-کودک و خود نظم دهی خشم جمع آوری و به وسیله آزمون t استودنت تحلیل شدند. نتایج: یافته ها نشان داد که بین کیفیت رابطه مادر-کودک و مهارت خود نظم دهی خشم در دانش آموزان دارای اختلال بیش فعالی-نقص توجه و عادی تفاوت معناداری وجود دارد. سبک تعاملی پذیرش و مهارت خود نظم دهی خشم در مادران دانش آموزان دارای اختلال بیش فعالی-نقص توجه کمتر از مادران دانش آموزان عادی بود و سبک های تعاملی ناکارآمد طرد، سهل گیری و بیش حمایت گری در مادران دانش آموزان دارای اختلال بیش فعالی-نقص توجه بیشتر از مادران دانش آموزان عادی بود.(۰۱/۰>P) بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش شواهدی را پیشنهاد می کند که در سبک های تعاملی ناکارآمد طرد، سهل گیری و بیش حمایت گری، کودکان دارای اختلال بیش فعالی-نقص توجه نمی توانند الگوهای رفتاری مناسب را درونی سازی کنند و توانایی کنترل رفتارهای تکانشی و فرآیندهای ذهنی را تجربه نمی کنند. لذا پیشنهاد می شود به منظور پیشگیری و درمان سبک های تعاملی کارآمد و مهارت خود نظم دهی خشم مادران تقویت گردد.

Mother-Child Relationship, Anger Self-Regulation, ADHD, رابطه مادر-کودک, مهارت خودنظم دهی خشم, اختلال بیش فعالی-نقص توجه