غلامرضا اصیلی - عضو هیئت علمی پژوهشگاه صنعت نفت
عباسعلی قدیریان - عضو هیئت علمی پژوهشگاه صنعت نفت

طی سی سال گذشته مبنای رقابت در اقتصاد ملی و جهانی از منابع مشهود مانند نفت، معدن و … به منابع غیر مشهود و خلق دارائیهای مبتنی بر دانش مانند توانمندی در انجام تحقیقات، ثبت مالکیت معنوی، توسعه محصول و فرایند تغییر یافته است. اما فرایند تولید و بکارگیری دانش و تکنولوژی هر روز پیچیده تر شده و چارچوبهای علمی متنوع تری را در بر گرفته است که هیچ سازمانی نمی تواند به تنهائی تمام منابع و قابلیتهای مورد نیاز را در قلمرو سازمان خود تامین نماید. در نتیجه ساززمانها تمام منابع خود را جهت ایجاد توانمندیهای ویژه در حوزه های خاصی به کار گرفته و از طریق توسعه روابط استراتژیک با سازمانهای دیگر به کسب و مبادله دانش با آنها می پردازد. اما دسترسی به منابع دانش در خارج از مرزهای سازمان، الزامات ساختاری، اجتماعی و ارتباطی خاصی داشته و سازمانها را با چالش های جدیدی مواجه می گرداند که مدیریت بهینه این چالش ها اساس خلق مزیت های رقابتی آینده است. در این مقاله نقش دانش در ایجاد مزیت رقابتی، انواع دانش و فرایند کسب و انتقال آن، استراتژی کسب دانش در خارج از قلمرو سازمان، مکانیزم های جایگزین کسب دانش (اتحادهای استراتژیک و قراردادهای مشترک)، جایگاه دانش در سازمانها و سیاستهای راهبردی مدیریت بر آن و نهایتا موقعیت ایران در بهره گیری از رویکردهای جدید مورد نقد و بررسی قرار می گیرد.

دانش ، تکنولوژی ، اتحاد استراتژیک ، مزیت رقابتی