taha ashayeri - استادیار گروه تاریخ و جامعه شناسی دانشگاه محقق اردبیلی
Tahereh Jahanparvar - دانشجوی دکترای جامعه شناسی فرهنگی گروه علوم اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی ارتباطات و رسانه دانشگاه آراد اسلامی واحد تهران مرکزی
mojtaba shoaardabili - دکتری روابط بین الملل

زمینه و هدف: امروزه توسعه انسانی، مفهوم اجتماعی پیداکرده و فراتر از مقوله اقتصادی تلقی می شود؛ درگذر زمان از شاخص­های اقتصادی (سرانه تولید، درآمد) به الگوهای اجتماعی-فرهنگی (امید به زندگی، سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، شاخص سواد، سلامت اجتماعی و طول عمر باکیفیت؛ انسان اخلاقی و کامل) تغییر یافت. هدف اصلی پژوهش مطالعه تطبیقی شاخص های توسعه انسانی پسا انقلابی استان های کشور با تاکید بر الگوهای بیانیه گام دوم انقلاب به روش تطبیقی-تاریخی است.روش شناسی: در این روش از تحلیل ثانویه (مرور داده­ها) و مقایسه تطبیقی (استان­های کشور) در بازه زمانی بعد از انقلاب استفاده شده است.یافته ها: نتایج نشان می دهد که ایران بعد از انقلاب اسلامی در تحولات توسعه انسانی، مسیر مثبتی را طی نموده است. در سطح جهانی، در منطقه ایران دربازه زمانی ۲۰۱۸-۲۰۲۰ نسبت به سال قبل جهش ۹ پله ای داشته و از این حیث بهترین موقعیت را در سه دهه گذشته به دست آورد. در گزارش سال ۲۰۲۰ نیز، رتبه ایران عدد ۷۰ است که هنوز در گروه توسعه انسانی بالا قرار دارد و نتوانسته به گروه توسعه انسانی خیلی بالا صعود کند. مقایسه تطبیقی استان های کشور نشان می دهد که استان تهران با امتیاز (۰.۸۱۴) در جایگاه اول و متوسط کل کشور برابر با ۰.۷۴۵ استنتیجه گیری:  در نهایت استان های سمنان، بوشهر، یزد و اصفهان دارای جایگاه بالا بوده و استان های سیستان و بلوچستان، کردستان، آذربایجان غربی، لرستان و ایلام؛ پایین ترین رتبه را در شاخص توسعه انسانی دارند. درمجموع مطابق ارزیابی کلی، ۸ استان کشور شاخصی بیش از متوسط کشور و ۲۳ استان ها شاخصی کمتر از متوسط کل کشور رادارند.

توسعه انسانی, سرمایه اجتماعی, امید به زندگی, مقایسه تطبیقی