داود اسماعیل مقدم - شرکت مهندسی و ساخت ژنراتور مپنا (پارس)
عباس شیری - دانشگاه علم وصنعت ایران
امین خنیابی

منحنی قابلیت یک منحنی مفید و ضروری برای کنترل بارگذاری ژنراتورهاست. به همین دلیل ترسیم دقیق این منحنیها ازاهمیت ویژهای برخودار است. در عمل این منحنیها توسط سازندگان ژنراتورها ارائه میگردد. این در حالیست که روشها و روابط موجودبرای ترسیم این منحنیها به دلیل در نظر نگرفتن شرایط حاکم بر ژنراتورهای سنکرون نظیر اشباع، حرارت، مسائل مکانیکی، اثر ارتفاع و غیره، بر منحنیهای ارائه شده از سوی سازندگان آنها منطبق نمیباشد. در این مقاله با بررسی عوامل و شرایط حاکم بر ژنراتور ودخیل نمودن آنها در روابط تئوری، نسبت به ترسیم دقیق منحنیهای قابلیت اقدام گردیده است که نتایج برای دو بخش محدودهجریان آرمیچر و محدوده زیر تحریک منحنی قابلیت ژنراتور کاملاً با منحنیهای ارائه شده از سوی سازندگان ژنراتورها همخوانی دارد. همچنین با توجه به تجربیات مؤلفان در خصوص طراحی ژنراتورهای سنکرون و همچنین آزمایشهای مرتبط با آنها، در این مقاله روشیساده و کاربردی بر مبنای منحنی جریان تحریک– توان، جهت ترسیم بخشفوق تحریکمنحنی قابلیت ارائه گردیده است که نتایج آنکاملاً بر منحنیهای ارائه شده از سوی سازندگان منطبق میباشد. از خصوصیات این روش، سادگی، تسریع در محاسبات، دقت و حذف خطاها و محاسبات پیچیده است.

ژنراتور سنکرون، منحنی قابلیت، محدوده جریان آرمیچر، محدوده فوق تحریک، محدوده زیر تحریک، محدوده پایداری