محمد باقر منتظر تربتی - گروه پژوهشی تنش های محیطی در علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
سیدهمایون فرهنگ فر - گروه پژوهشی تنش های محیطی در علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
عباس شیبک - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

به منظور بررسی اثر تولید شیر و درجه حرارت روزانه بر عملکرد تولیدمثل گاوهای هلشتاین، از رکوردهای روزآزمون گاوهای شکم اول هلشتاین و عملکرد تولیدمثلی آن ها در یک گله گاو شیری صنعتی بزرگ استان اصفهان استفاده شد. پارامترهای روزانه (حداکثر و حداقل دما، میزان رطوبت نسبی ومیزان بارندگی) استفاده گردید.گاوها بر اساس رکوردهای روزآزمون به چهار گروه تولید پایین، میانگین ۲۱/۶۸ کیلوگرم، متوسط رو به پایین، میانگین ۲۶/۵۴، متوسط رو به بالا، میانگین ۲۹/۹۱ و بالا با میانگین ۳۴/۸۹ تقسیم شدند. با توجه به میانگین درجه حرارت روزانه داده ها به چهار گروه، یک میانگین ۴/۳۰ درجه، دو میانگین ۱۱/۸۴، سه میانگین ۲۰/۰۶ و چهار بیانگین ۲۷/۴۲ تقسیم بندی شدند سازه های سال وماه تلقیح، مقدار شیر روزانه، سن هنگام تلقیح، اثر متقابل بین شیر و سن هنگام تلقیح و اثر متقابل بین دمای روزانه و سن هنگام تلقیح از لحاظ آماری بر تعداد تلقیح منجر به آبستنی اثر معنی دار داشت. بیش ترین تعداد تلقیح منجر به آبستنی مربوط به ماه های دی، بهمن و اسفند و کم ترین آن مربوط به ماه های فروردین و شهریور می باشد. بیش ترین تعداد تلقیح منجر به آبستنی بر اساس میانگین تولید شیر، مربوط به گاوهای کم تولید (میانگین ۲/۹ ) و کم ترین آن مربوط به گاوهای پرتولید (میانگین ۲/۱) بود. تعداد تلقیح منجر به آبستنی در نیمه اول سال، برای گاوهای پرتولیدی که سن اولین تلقیح شان کم تر از ۳۰ ماه است، و برای روزهایی که متوسط دمای بالاتری دارند (میانگین حدود ۲۷ درجه سانتی گراد در مقایسه با دماهای پایین تر) نتایج مطلوب تری دارد.

تولید شیر, دمای هوا, عملکرد تولید مثل, گاوهای هلشتاین