زهره نصیری - گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
مهدی غلامعلی فرد - گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
سید محمود قاسمپوری - گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران

لاکپشت های پوزه عقابی (Eretmochelys imbricata) یکی از هفت گونه باقی مانده لاکپشت های دریایی در سطح جهان هستند که به دلیل بهره برداری طولانی مدت در فهرست قرمز IUCN به عنوان در خطر انقراض طبقه بندی شده اند. انتخاب مکان آشیانه یکی از مهم ترین رفتارها در ماده های تولیدمثل کننده می باشد. زیرا محیط اطراف آشیانه بر روی بقای نوزادان اثر گذار است. ماسه ها از هشت سواحل آشیانه سازی در خلیج فارس از سه عمق جمع آوری شد. پس از خشک شدن نمونه ها در هوای آزاد، ۱۰۰ گرم نمونه خشک شده به صورت جداگانه برای هر عمق توزین شد از الک های استاندارد ASTM (شماره: ۴-۲۰۰ برای تعیین توزیع اندازه ذرات استفاده گردید. در نهایت محتویات هر الک جمع آوری و توزین شد. پارامترهای آماری با استفاده از برنامه GRADISTAT محاسبه شد. بافت ماسه در دو جزیره هرمز و ام الکرم از نوع Gravelly (شن) و در سایر نواحی از نوع Slightly Gravelly (شن سبک) بود. اندازه ذرات در تمام نقاط مهم مناطق آشیانه سازی کم تر از ۱۰۰۰ میکرومتر با میانگین ۱۷۱/۴±۵۸۱/۶ محاسبه شد. کم ترین قطر ذرات در خلیج نایبند ۲۸۴/۹ میکرومتر و بیش ترین در جزیره ام الکرم با ۸۵۶/۴ میکرومتر بود. بر اساس نتایج مطالعه حاضر، دانه بندی و منشاء ذرات ماسه در جزایر خلیج فارس، اعم از صدفی، مرجانی و سنگریزه ای، نشان دهنده تنوع بالا در ساختار سواحل آشیانه سازی جمعیت لاکپشت پوزه عقابی در ایران می باشد. در لاک پشت های پوزه عقابی خلیج فارس، اندازه ذرات ماسه به عنوان یک ویژگی تاثیر معنی داری بر تمایل لانه های حفر شده ندارد. توصیه می شود فعالیت گردشگری در فصول تخم گذاری این گونه در معرض خطر انقراض، مورد مدیریت قرار گیرد. هم چنین در ساخت ابنیه و اسکله های مجاور با سواحل حساس، به تاثیرات آبشوئی ناشی از دستکاری خطوط ساحلی و اثر آن بر جریانات هیدرولوژیکی دریا توجه شود.

خلیج فارس, لاکپشت پوزه عقابی, دانه بندی ذرات ماسه, زیستگاه آشیانه سازی, مطلوبیت