محمد امارلو - گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران
محمد حشمتی رفسنجانی - گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران
محسن حمیدپور - گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران

 به منظور بررسی تاثیر اسید هیومیک بر کارآیی کاربرد کودهای شیمیایی فسفر و آهن و غلظت برخی عناصرغذایی در گیاه ذرت (رقم سینگل کراس ۷۰۴)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل اسید هیومیک همراه با آب آبیاری در سه سطح (صفر، ۷۰ و ۱۴۰ میلی گرم بر کیلوگرم، هفت نوبت با آب آبیاری؛ معادل صفر، ۴۹۰ و ۹۸۰ میلی گرم بر کیلوگرم طی فصل رشد)، فسفر به شکل مونوکلسیم فسفات در دو سطح (صفر و ۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم خاک) و آهن به شکل سولفات آهن در سه سطح (صفر، ۱۰ و ۲۰ میلی گرم بر کیلوگرم خاک) بودند. نتایج نشان داد که اسید هیومیک در اندام هوایی به طور مسقل تنها بر ماده خشک و در برهم کنش با فسفر غلظت فسفر و روی را تحت تاثیر قرار داده است؛ اما در ریشه، اسید هیومیک توانست موجب افزایش معنی دار وزن خشک ریشه و غلظت عناصر فسفر، آهن، منگنز و مس گردد. برهم کنش سه گانه ی اسید هیومیک با دو فاکتور دیگر تنها بر ماده خشک ریشه و غلظت آهن ریشه معنی دار بود. بیش ترین تاثیر بر وزن خشک اندام هوایی و ریشه به ترتیب مربوط به فسفر و اسید هیومیک بود و در ریشه آهن نیز در جایگاه سوم قرار گرفت. باتوجه به فقر اولیه خاک از نظر فسفر، اسید هیومیک نتوانست فراهمی آن را افزایش دهد ولی در افزایش بازده فسفر کاربردی موثر بود. اسید هیومیک در افزایش غلظت هر چهار عنصر ریزمغذی آهن، منگنز، روی و مس در هر دو بخش اندام هوایی و ریشه یا یکی از آن ها، به طور مستقل یا در برهم کنش با آهن یا فسفر، موثر بود. کاربرد اسید هیومیک همراه با آب آبیاری، در هر دو سطح، توانست مانع کاهش غلظت روی در ریشه در حضور ۲۰ میلی گرم آهن بر کیلوگرم خاک شود که در مجموع افزایش جذب روی را نشان می داد. کاربرد آهن باعث افزایش غلظت فسفر در اندام هوایی و کاهش آن در ریشه شد. آهن هم چنین موجب کاهش غلظت روی ریشه و مس اندام هوایی شد در حالی که بر خلاف انتظار بر غلظت منگنز بافت گیاه، تاثیر معنی داری نداشت.

اسیدهای آلی, ترکیب شیمیایی, عناصر ریزمغذی, کودهای شیمیایی, وزن خشک