مریم منصوری - گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، دانشکده فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران. رایانامه: maryammansori@ut.ac.ir
غلام عباس اکبری - نویسنده مسئول، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، دانشکده فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران. رایانامه: Ghakbari@ut.ac.ir
الیاس سلطانی - گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، دانشکده فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران. رایانامه: elias.soltani@ut.ac.ir
فاطمه بناءکاشانی - گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، دانشکده فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران. رایانامه: benakashani@ut.ac.ir

هدف: بررسی گیاه امیدبخش گیاه دان سیاه با هدف تامین روغن در شهرستان پاکدشت.روش پژوهش: این پژوهش به صورت کرت های دوبار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی درسه تکرار در سال ۱۴۰۰ در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان در پاکدشت اجرا شد. در این مطالعه دور آبیاری در سه سطح (هفت روز یک بار، ۱۰ روز یک بار و ۱۳ روز یک بار) به عنوان عامل اصلی و عامل فرعی تاریخ کاشت در دو سطح (۱۵ خردادماه و یکم تیرماه) و عامل فرعی- فرعی کوددهی با کودهای زیستی در چهار سطح شاهد (بدون کود زیستی)، کود زیستی شیفت، کود زیستی کریس و تلفیق کودهای زیستی شیفت و کریس منظور شد.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که گیاهان کشت شده در تاریخ یکم تیرماه در تمامی صفات موردبررسی (شامل اجزای عملکرد، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک) و در هر سه سطح آبیاری آزمایش شده، نسبت به گیاهان کشت شده در تاریخ ۱۵ خردادماه برتر بودند. عملکرد دانه نیز رفتاری همراستا با تعداد و وزن دانه از خود نشان داده است، یعنی با افزایش سطوح تنش خشکی، عملکرد دانه به طور معنی داری در هر دو تاریخ کاشت موردبررسی کاهش یافته است. با این وجود، نسبت کاهش عملکرد دانه تحت تاثیر تنش خشکی، در گیاهان کشت شده در تاریخ یکم تیرماه به طور معنی داری کم تر از گیاهان کشت شده در تاریخ ۱۵ خردادماه بود.نتیجه گیری: در مجموع کشت گیاه دان سیاه در تاریخ یکم تیرماه به عنوان گیاهی امیدبخش که هم از نظر زراعی عملکرد قابل قبولی داشته و هم محصول تولیدی از روغن بالایی برخوردار است، به همراه کاربرد کود زیستی کریس در شرایط آب وهوایی مشابه قابل توصیه است.

تاریخ کاشت, تنش خشکی, دان سیاه, درصد روغن, کود زیستی