آرزو بهفر - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
عباس تمجیدی - استادیار گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
شادمان پورموسی - دانشیار گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

باتوجه به افزایش روزافزون رشد جمعیت جهانی و نیازهای روبه افزایش برای  استفاده از بسته بندی های کاغذی، رقابت پذیری را در  شرکت های تولیدکننده انواع کاغذهای مختلف، بیشتر نمایان می کند؛ بنابراین شناسایی  و رتبه بندی مولفه های  موثر بر رقابت پذیری در شرکت های تولیدکننده کاغذهای بسته بندی  باعث می شود هر شرکتی باتوجه به توانمندی های خود، رویکردهای متفاوتی را برای رقابت پذیری انتخاب نماید. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر رقابت پذیری شرکت های تولیدکننده انواع کاغذهای بسته بندی  در ایران و رتبه بندی آنها با روش تحلیل سلسله مراتبی است. روش تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی، نمونه آماری پژوهش تعداد ۶۰ نفر از کارشناسان، متخصصان و سهام داران شرکت های صنایع کاغذهای بسته بندی در کشور هستند محدوده زمانی پژوهش مقطعی بوده و در سال ۱۴۰۱ انجام شده است. صنعت کاغذسازی در ایران از دیرباز با چالش هایی مانند کمبود مواد اولیه جنگلی، وابستگی تکنولوژیکی  و.. مواجه بوده است. افزایش تمایل به بسته بندی محصولات بر پایه کاغذ و فراورده های کاغذی  موجب شده است که مصرف کاغذ روند افزایشی را نمایان سازد. شرکت های رقابت پذیر قادر به تولید و یا ارائه محصولاتی هستند که در مقابل با سایر رقبا و در هزینه برابر، کیفیتی بالاتر و قیمتی پایین تر دارند. با مطالعه منابع و مقالات مرتبط با موضوع رقابت پذیری و نیز بهره گیری از دانش تخصصی متخصصین مرتبط با پژوهش تعداد ده مولفه اصلی شامل مواد اولیه، محصول نهایی، توانمندی های فنی و فناوری، اجتماعی - فرهنگی، سیاست های کلان، انسانی، اقتصادی، عوامل خرد وابسته به بنگاه، قوانین و مقررات و انحصار شرکت ها و ۵۲ زیر مولفه رقابت پذیری شناسایی شدند. برای این منظور پرسش نامه ای محقق ساخت طراحی شد پس از توزیع و دریافت آنها، داده های حاصل به منظور مقایسات زوجی در روش تحلیل سلسله مراتبی  با بهره گیری از نرم افزار اکسپرت چویس، وزن دهی و سپس رتبه بندی شدند. نتایج نشان دادند که مولفه های انحصار شرکت ها (۱۹۶/۰)، توانمندی های فنی و فناوری (۱۴۱/۰)، اقتصادی (۱۲۵/۰)، عوامل خرد وابسته به بنگاه (۱۱۴/۰) بر رقابت پذیری شرکت های تولیدکننده کاغذهای بسته بندی تاثیر بیشتری دارند. انحصار در تولید محصولات (۰۵۶/۰)، انحصار در فناوری (۰۴۸/۰)، توانمندی ماشین آلات و فناوری (۰۴۷۲/۰) از جمله زیر مولفه های با تاثیرگذاری بیشتر بر رقابت پذیری در شرکت های مذکور اعلام گردید.  کلید واژه ها: رقابت پذیری، صنایع سلولزی، کاغذسازی، انحصار، اقتصادی، تکنولوژی

رقابت پذیری, کاغذهای بسته بندی, انحصار, اقتصادی, فناوری