افشین دیبامهر - گروه عمران، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز
فریبا بهروز سرند - گروه عمران، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز
رامین وفایی پور سرخابی - گروه عمران، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز

به فرایند تشکیل پیوندهای سیمانته آلومینوسیلیکاتی در حضور فعال­ کننده بازی ژئوپلیمریزاسیون (Geopolymerization) اطلاق می گردد که به ­عنوان نسل سوم پیوند دهنده ها بعد از آهک و سیمان جهت بهسازی خاک­ های مساله­ دار مطرح شده است. در پژوهش حاضر از این روش برای بهسازی خاک مارن سبز تبریز استفاده شده و خصوصیات مکانیکی نمونه ­های تثبیت شده به ­کمک آزمایشات تک محوری مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور زئولیت (Zeolite) و متارس (Metaclay) به ­صورت جداگانه به ­عنوان منابع آلومیناسیلیکات (Aluminosilicate) و محلول هیدروکسیدسدیم (Sodium hydroxide) به­ عنوان فعال ­کننده بازی ب­کار رفته و اثر درصد وزنی زئولیت و متارس، غلظت فعال ­کننده بازی و زمان عمل­ آوری بر روی مقاومت فشاری نمونه ­ها بررسی شده است. نتایج آزمایشات حاکی از تاثیر مناسب مکانیسم ژئوپلیمریزاسیون در اصلاح مشخصات مقاومتی خاک رسی کربناته بوده به­ طوری ­که در نمونه­ های بهینه ژئوپلیمری زئولیتی و متارسی مقاومت فشاری نمونه ­ها به ­ترتیب ۱۲ و ۷ برابر نمونه مارن سبز خالص می­ باشد. بهینه ­ترین غلظت محلول بازی برای نمونه ­های ژئوپلیمری زئولیتی و متارسی ۱۲ مولار (Molar) بوده و افزایش غلظت به بیش از ۱۲ مولار در نمونه ­های ژئوپلیمری زئولیتی اثر منفی بر مقاومت نمونه ­ها گذاشته و در نمونه ­های ژئوپلیمری متارسی نیز تاثیر این عامل چشمگیر نیست. در غلظت ­های بالای ۴ مولار محلول بازی به­ ازای تمامی درصدهای وزنی زئولیت و یا متارس، مقاومت تک­ محوری نمونه ­های ژئوپلیمری زئولیتی بیشتر از نمونه ­های ژئوپلیمری متارسی می­ باشد. همچنین در نمونه­ های ژئوپلیمری کرنش گسیختگی نسبت به نمونه مارن سبز خالص ۲۵ تا ۵۰ درصد کاهش یافته است.

مارن سبز, ژئوپلیمریزاسیون, زئولیت, متارس, آزمایش تک محوری, سیمانتاسیون