علیرضا نظری - Department of Surgery, Non-Communicable Diseases Research Center, Rafsanjan University of Medical Sciences, Rafsanjan, Iran
اسماعیل کریم قاسمی - Department of Radiology, Clinical Research Development Unit, Moradi Hospital, Rafsanjan University of Medical Sciences, Rafsanjan, Iran
احمدرضا صیادی - Department of Psychiatric Nursing, Social Determinants of Health Research Center, Rafsanjan University of Medical Sciences, Rafsanjan, Iran

سابقه و هدف: سنگ شکنی برون اندامی (Extracorporeal shockwave lithotripsy, ESWL) یکی از روش های کم تهاجمی درمان سنگ های کلیوی است. متخصصان به دنبال یافتن راهکارهایی برای خروج هرچه سریع تر ریزسنگ های ناشی از ESWL در بیماران هستند. هدف مطالعه ی حاضر تعیین اثر ایزوسورباید بر مدت زمان دفع سنگ های لگنچه ی کلیه بعد از ESWL بود. مواد و روش ها: در این کارآزمایی بالینی، ۱۷۶ بیمار مراجعه کننده به بخش سنگ شکنی بیمارستان مرادی رفسنجان با سنگ های کوچک تر از ۲۰ میلی متر ناحیه ی لگنچه طی سال ۱۳۹۸  بررسی شدند. پس از سنگ شکنی، بیماران به شیوه ی تصادفی، در دو گروه مداخله ی مصرف قرص ایزوسورباید ۲۰ میلی گرم هر ۱۲ ساعت به مدت ۲ هفته و کنترل پلاسبو به مدت ۲ هفته قرار گرفتند. داده­ها با  آزمون­های آماری من­ویتنی و کروسکال والیس بررسی شدند. یافته ها: موفقیت سنگ شکنی در گروه ایزوسورباید ۷۸/۲ درصد و در گروه پلاسبو ۷۷/۵ درصد بود (۰/۹۱۹=P). میانگین مدت زمان دفع سنگ گروه ایزوسورباید ۱/۰۵±۴/۲۱ روز و گروه پلاسبو ۱/۱۶±۴/۷۹ روز بود (۰/۰۰۱=P). در گروه ایزوسورباید، مدت زمان دفع سنگ در بیماران با اندازه ی سنگ ۲۰-۱۶ میلی متر کمتر از بیماران با سنگ های کوچک تر از ۱۶ میلی متر بود (۰/۰۱۱=P). میانگین مدت زمان دفع سنگ بیماران ۵۵-۳۶ سال (۰/۰۲۱=P) و بیماران با سنگ سمت راست (۰/۰۰۸=P) گروه ایزوسورباید کمتر از گروه پلاسبو بود. نتیجه گیری: ایزوسورباید در کنار سایر درمان ها، مدت زمان دفع سنگ بعد از سنگ شکنی برون اندامی را کاهش داد که با توجه به این یافته، می توان از این دارو برای بهبود مدیریت بیماران دچار سنگ کلیه بهره جست، هرچند مطالعات بیشتری برای تایید این یافته لازم است.

Isosorbide, Lithotripsy, Stone Passage, ایزوسورباید, دفع سنگ, سنگ شکنی