طیبه عزت اللهی نژاد - استادیار، گروه هنرهای تجسمی، پژوهشکده هنر، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، تهران، ایران، کدپستی: ۱۴۱۶۷۸۳۸۴۱.

مطالعات رنگ در ایران بیشترین توجه خود را بر پایه نظریات تئوریسین های غربی همانند ایتن و مانسل  با تکیه بر اداراک بصری انسان از رنگ بنا نهاده است. ماهیت فرهنگی رنگ کمتر مورد توجه قرار گرفته است و همین امر موجب شده تا مولفه های زیبایی رنگ از منظر جامعه بومی مورد غفلت واقع شود. از همین روی در این پژوهش برآنیم تا با مطالعه میدانی وبا رویکرد زیبایی شناختی در میان قوم تکه ترکمنی به این پرسش پاسخ دهیم که چه مولفه های بر زیبایی شناسی بومی رنگ در خودتزئینی سنتی قوم تکه ترکمن روستای دویدوخ تاثیرگذارند؟ این پژوهش، تحلیلی- توصیفی با رویکردی کیفی وبا محوریت زیبایی در رنگ خودتزئینی سنتی براساس منابع مکتوب و مردم نگاری در میدان انجام شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که رنگ به مثابه یکی از ویژگی های متمایزکننده این قوم در خودتزئینی به ویژه سنتی است و یکی از مهم ترین کدهای فرهنگی این اجتماع است که بیانگر هویت(فردی/قومی/اجتماعی)، عاطفی(غم و شادی) و دینی(ثواب/گناه، متولیان دین، قدسیت و ماورایی) است. و همچنین در نظر این قوم، رنگ های اصلی و فرعی با تعلق یا عدم تعلق قومی تعریف می شود و در باور اهالی حفظ قدرت تاریخی این قوم با حفظ کدهای فرهنگی به ویژه حیطه رنگ خودتزیینی رابطه مستقیم دارد.

زیبایی شناسی بومی, رنگ, خودتزیینی, ترکمن, روستای دویدوخ