مهدیه مستفیدی - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده داروسازی، علوم پزشکی تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
محمد رضا سنجابی - پژوهشکده کشاورزی، سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، تهران، ایران
ناهید مژگانی - موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
سهیل اسکندری - مرکز تحقیقات آزمایشگاهی غذا و دارو، اداره کل آزمایشگاه های مرجع کنترل غذا و دارو، سازمان غذا و دارو، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تهران و دانشیار گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده تغذیه و رژیم شناسی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی
سپیده اربابی بیدگلی - گروه سم شناسی و داروشناسی، دانشکده داروسازی و علوم دارویی، دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، تهران، ایران

آلودگی محیط زیست به فلزات سنگین، امروزه به یکی از مشکلات بزرگ زیست محیطی تبدیل شده است. در همین راستا، هدف از انجام این مطالعه بررسی توانایی جذب فعال و غیر فعال فلزات سنگین توسط تعدادی از سویه های LAB در محیط آزمایشگاهی (محلول آبی) و ماده غذایی (سبزیجات برگدار خوراکی) بود. نتایج مرحله آزمایشگاهی نشان داد که بطور کلی راندمان حذف فلزات سنگین توسط باکتری های LAB در حالت غیر فعال و کشته شده بطور قابل توجهی بالاتر از حالت فعال این باکتری ها بود بطوری که بیشترین درصد جذب غیرفعال فلز سرب، کادمیوم و نیکل به ترتیب برابر ۰۱/۹۰، ۹۸/۸۱ و ۵۶/۸۶ % بود که به ترتیب توسط سویه های غیرفعال L. casei، L. plantarum و Ent. Facium صورت گرفت. در بین سویه های زنده نیز باکتری Ent. Facium بالاترین توانایی جذب فعال در محلول آبی را نشان داد. مشاهدات میکروسکوپ الکترونی تایید کرد که بخش عمده این فلزات سمی با تجمع و اتصال در سطح سلول باکتری به طور قابل توجهی به سطح سلول های زنده آسیب می رساند ولی تاثیر چندانی بر ساختار سطح سلولی باکتری های کشته شده ندارد. ترکیبی از سه سویه باکتریایی در مقایسه با حالت تکی این باکتری ها اثر هم افزایی بر روی خواص اتصال فلزات سمی داشت بطوری که هم در حالت فعال و هم غیر فعال در مدت زمان کمتر از ۱۵ دقیقه ۹۹-۹۰ درصد فلزات سنگین از سبزیجات برگدار خوراکی حذف شدند. نتایج این تحقیق بطور کلی نشان داد ظرفیت اتصال توده مرده بطور قابل توجهی بالا بوده و امکان دفع و استفاده مجدد از زیست توده در صورت جذب زیستی وجود دارد.

باکتری های LAB, جذب بیولوژیکی, سبزیجات خوراکی, فلزات سنگین, SEM/EDX