مهدی پیری اوچ تپه - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
فریبا مهرخو - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
مریم فروزان - مرکزتحقیقات وآموزش کشاورزی ومنابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات آموزش وترویج کشاورزی، ارومیه، ایران

شته مومی کلم،  L. Brevicoryne brassicae، یکی از مهم­ترین آفات محصولات چلیپائیان در جهان است. در تحقیق حاضر، تاثیر کشندگی (LC۵۰) و زیرکشندگی (LC۲۵) حشره­کش­های کلوتیانیدین و روغن تابستانه روی ویژگی­های زیستی و فراسنجه­های رشد جمعیتی شته مومی کلم در شرایط گلخانه مورد  مطالعه قرار گرفت. روش زیست­سنجی مورد استفاده در این تحقیق غوطه­وری برگ حاوی حشرات کامل شته بود. داده­های حاصل از جدول زندگی، بر اساس تئوری جدول زندگی دو جنسی سن- مرحله رشدی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که حشره­کش­ کلوتیانیدین در مقایسه با روغن تابستانه، نرخ رشد جمعیت شته­ها را با تاخیر مراحل نابالغ، کاهش نرخ زنده­مانی، طول عمر حشرات کامل و میزان باروری تحت تاثیر قرار داد. کمترین میزان باروری برای تیمار کلوتیانیدین برابر با ۱۴/۱۴ پوره به ازای هر ماده ثبت شد.کمترین و بیشترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) به­ترتیب در تیمارهای کلوتیانیدین (۲۱۲۳/۰ بر روز) و شاهد (۳۶۳۶/۰ بر روز) مشاهده شد. همچنین نتایج نشان داد که رشد جمعیت شته مومی کلم در تیمارهای مختلف دقیقا مطابق با فراسنجه­های رشد جمعیت برآورده شده، بود. به عنوان مثال، شته های تیمار شده با کلوتیانیدین، سرعت رشد کمتر و در نتیجه مدت زمان یک نسل (T) طولانی مدت داشتند. مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که حشره­­کش کلوتیانیدین می­تواند به عنوان یک حشره­کش موثر در مدیریت شته مومی کلم مدنظر قرار گیرد.

حشره کش, زیرکشندگی, شته مومی کلم, نرخ رشد جمعیت