سید محمد طاهری مقدم - استادیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور
مراد مرادی مقدم - دانشجوی دکتری تاریخ انقلاب اسلامی

صفحه کرد، عنوان خاص بخشی از قلمرو حکومت والیان پشتکوه (استان ایلام کنونی) است که از غرب با کشور عراق، از جنوب با خوزستان، از شمال با صفحه مهکی (بخش شمالی قلمرو والیان پشتکوه) و از شرق با لرستان هم مرز بوده است. این منطقه به واسطه غالب بودن جمعیت ایل کرد در آن، به صفحه کرد مشهور شده است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع و اسناد، علاوه بر مشخص کردن جغرافیای تاریخی صفحه کرد به عنوان بخشی از قلمرو حکومت والیان پشتکوه به نقش و جایگاه ایل کرد در تحولات منطقه در اواخر دوره حکومت والیان پشتکوه (دوره پهلوی اول) به ویژه حول محور مسئله امنیت و برقراری عنصر انتظام در منطقه پرداخته شده است. یافته های پژوهش بر آن است، این منطقه از دو بعد داخلی و خارجی برای حکومت مرکزی حائز اهمیت بوده است، از یک سو شورشیان داخلی به ویژه شورشیان منطقه لرستان صفحه کرد را به عنوان آخرین پایگاه و دژ در مبارزه با حکومت مرکزی قلمداد میکردند و از سوی دیگر آبادانی منطقه و سکونت مردم کرد و نیز لر در این منطقه جهت حفاظت از مرزها ضروری به نظر میرسید. دولت مرکزی در دوره پهلوی اول سعی کرد با کوچ اجباری بسیاری از مردم کرد منطقه شمالی صفحه کرد، ارتباط لرهای لرستان با لرهای صفحه کرد را قطع نموده و امنیت را در این مناطق حکمفرما کند.

صفحه کرد, ایل کرد, لر, عرب, امنیت, کوچ اجباری