زینب السادات موسوی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد تربیت بدنی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقی
اسکندر رحیمی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس
غلامحسین عمرانی - استاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز

مقدمه و هدف: دیابت یک اختلاف متابولیکی است که بوسیله هیپرگلیسی بدنبال نقص در ترشح انسولین، مقاومت به انسولین یا هر دو مشخص می گردد. هدف از انجام این مطالعه بررسی تاثیر 12 هفته تمرین هوازی، مقاومتی و ترکیب این دو نوع تمرین بر سطح قند خون، عوامل خطرساز بیماری قلبی- عروقی در زنان دیابتی نوع 2 ساکن شهر شیراز می باشد. روش بررسی: در این تحقیق نیمه تجربی از بین زنان مبتلا به دیابت نوع 2 مراجعه کننده به درمانگاه نادر کاظمی، تعداد 60 نفر واجد شرایط انتخاب و به صورت تصادفی در چهار گروه هوازی(15)، مقاومتی(15)، هوازی و مقاومتی(ترکیبی)(15) و کنترل (15) قرار گرفتند. در طول پژوهش تعداد 16 نفر داوطلبین کنار رفتند. گروه هوازی، مقاومتی و ترکیبی به مدت دوازده هفته تمرینات ورزشی را زیر نظر افراد واجد شرایط انجام دادند. در این پژوهش فاکتورهای قند خون ناشتا، هموگلوبین A1C، کلسترول کل، تری گلیسرید، لیپو پروتئین با چگالی پایین و لیپو پروتئین با چگالی بالا در شروع و پایان تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفتند. جهت نشان دادن شاخص های گرایش مرکزی و شاخص های گرایش مرکزی و شاخص های پراکندگی از آمار توصیفی و از آزمون ناپارامتریک ویلکاکسون جهت بررسی نوع پراکنش داده ها و برای مقایسه میانگین داده های پیش آزمون و پس آزمون در هر گروه از آزمون تحلیل واریانس دو طرفه استفاده شد. سطح معنی داری p<0/05 در نظر گرفته شد. نتایج: بین میانگین داده های پیش آزمون و پس آزمون بر سطح هموگلوبین A1C در گروه ترکیبی اختلاف معنی داری مشاهده شدp < 0/01). بین داده های پیش آزمون و پس آزمون کلسترول کل، لیپو پروتئین با چگالی بالا ( p< 0/05 ) لیپو پروتئین با چگالی پایین ( p< 0/01 ) در گروه مقاومتی اختلاف معناداری مشاهده شد. و همچنین بین گروه های مورد بررسی تنها بین گلوکز افراد گروه کنترل در مقایسه با سه گروه تمرینی افزایش معناداری مشاهده شدp< 0/01). و BMI در سه گروه تمرینی کاهش معناداری داشت ( p< 0/05 ). و در سطح تری گلیسرید کاهش معناداری مشاهده نشدp> 0/05 بحث و نتیجه گیری: انجام تمرینات مقاومتی و ترکیبی بر سطح HbA1c و دیگر فاکتورهای متابولیک تاثیر میگذارد. بر اساس نتایج حاصله تمرینات ترکیبی باعث کاهش سطح هموگلوبین A1c گردبده و تمرینات مقاومتی بر کاهش سطح کلسترول، لیپو پروتئین با چگالی پایین و افزایش لیپو پروتئین با چگالی بالا موثر بوده و لذا این تمرینات می تواند بر کنترل بیماری دیابت و کاهش عوارض آن اثر بایسته داشته باشند.

تمرینات هوازی، تمرینات مقاومتی، تمرینات ترکیبی، مشخصات متابولیک، هموگلوبین A1C