الهه هادیان رسنانی - دانشیار علوم قرآن دانشگاه قرآن و حدیث تهران

قوت ترجمه های قرآن را باید در تفسیر و ترجمه آیات مشکله و متشابه جستجو کرد. از جمله این آیات، آیات مرتبط با حوریان بهشتی با تعابیر خاص است که در بسیاری از تفاسیر و ترجمه های قرآن، برداشت جنسیت زن از آن ها شده است؛ تعابیری مانند «حور عین» که بیشتر مفسران و مترجمان قرآن، آن را به زنان بهشتی تفسیر و ترجمه کرده اند! نیز تعابیر «قاصرات الطرف»، «عربا اترابا»، «کواعب اترابا»، «خیرات حسان» و مانند آن که مترجمان و مفسران قرآن را به برداشت «زنان بهشتی» و برداشت جنسیتی از آیه سوق داده است.سوال این است که این تعابیر با توجه به جنسیت نداشتن فرشتگان، چگونه با ترجمه هایی نظیر «زنان بهشتی» پذیرفتنی است؟ درحالی که قرآن کریم به صراحت مونث بودن فرشتگان را مردود دانسته و آن را باور مشرکان می داند! این مقاله به روش تحلیلی– توصیفی، با مراجعه به ریشه واژگان و مسائل دقیق نحوی اعرابی آیات و نیز توجه به فضای سیاق و با نگاهی فراجنسیتی به این دست از آیات تهیه شده است. یافته ها نشان می دهد که برداشت جنسیتی در بسیاری از این آیات، به ویژه در خصوص نکاح و تزویج، چندین قرن پس از نزول این آیات شکل گرفته و بدون توجه به ریشه دقیق لغت، این تعابیر به کتاب های لغت و تفاسیر و حتی ترجمه روایات راه یافته است. هم چنین ضمن نقد چالش های تفاسیر و ترجمه های قرآن در خصوص این آیات، ترجمه ای دقیق ارائه شده است.

قرآن، جنسیت، حوریان بهشتی، قاصرات الطرف