علیرضا اکبرپور - کارشناس ارشد موسیقی، گرایش آهنگسازی، دانشکده هنر، دانشگاه سوره، تهران،

در چند دهه گذشته درباره زمینه های سیاسی و اجتماعی انقلاب مشروطه دیدگاه های متعددی طرح شده، اما درباره هنر و نقش آن در جریان این انقلاب کمتر سخن به میان آمده است. این در حالی است که آثار مهمی به خصوص در موسیقی و نمایش متاثر از عصر مشروطه شکل گرفته اند. تحول نثر فارسی جدید در ایران و ساده شدن آن، در آغاز، عمدتا به خاطر آثار و نشریات سیاسی و اجتماعی بود. آغاز انقلاب مشروطه برابر با حکومت ناصرالدین شاه قاجار بوده است، و این دوره چنان تحولی بر روی شعر و ادبیات گذاشته است که بر شیوه اندیشه در کشور تاثیر گذاشته است. شاعران، نویسندگان ، نمایشنامه نویسان و روزنامه نگارانی چون میرزا ملکم خان، طالبوف، زین العابدین مراغه ای و میرزا حبیب اصفهانی به عنوان مشروطه سازان ادبی اشاره کرد، زیرا نقش آنان در تحقق مشروطیت انکار ناشدنی است. آثار شاعران در میان قشر های باسواد جامعه و در شهرها با اقبال عمومی روبرو بوده و در تحول ادبی عصر مشروطه نقش عمده داشته است. علاوه بر اینها سبب ایجاد مخاطبان تازه و تحولات فرهنگی در شعر و شاعری را فراهم آورد. در ایران شعرها و سروده های عامیانه که اغلب همراه با موسیقی خوانده میشده است ،سرچشمه اصلی تصنیف به شمار می آید سابقه ای بسیار طولانی دارد. تصنیف در عصر مشروطه تحول و تکامل بسیار پیدا کرده است و تا دوره معاصر تداوم یافته است. این نکته خصوصا در باب تصنیف های مشهور عصر مشروطه و بیشتر تصنیف های دوره بعد از آن صدق می کند.

مشروطه، ادبیات، شعر، موسیقی، تصنیف