الهام ابراهیم پور - دانشجوی کارشناسی ناپیوسته مهندسی حرفه ای معماری، دانشکده مهارت و کارآفرینی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
مهدیه مخبر تکمه داش - دانشجوی کارشناسی ناپیوسته مهندسی حرفه ای معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران

مسجد به عنوان یک کانون مذهبی و پایگاه عقیدتی سیاسی و اجتماعی در شهر های اسلامی عنصری مهم بوده، به همین دلیل همواره مورد توجه قرار گرفته و در ساخت آن ذوق و سلیقه بهره گیری شده است از طریق بررسی معماری مساجد میتوان به اهمیت و نقش جایگاه مسجد در جامعه پی برد. در زمان های قدیم مناره ای بین دو مرز می ساختند و چیزی نورانی در آن می گذاشتند تا مرز مربوطه را نشان دهد و به تدریج چنین مناره هایی نیز در مسیر مسافر ساخته می شد تا مسافران و کاروان ها مسیر و مقصد خود را تشخیص دهند. اسلام و در کشورهای اسلامی این گونه مناره ها را برای اذان می ساختند و از این رو در بیشتر جاهایی که بعد از اسلام این گونه مناره ها ساخته شد، به مساجد یا بناهایی که مذهبی و مقدس شمرده می شدند متصل می شدند. یکی از جنبه های کاربردی مناره های حلبی متصل به ایوان ها و گنبدهای مساجد، کیفیت ایجاد مقاومت و جلوگیری از ریزش گنبد یا ایوان بود. مناره ها در ایران پس از مسلمان شدن به جزئی از مساجد تبدیل شده اند و امروزه علی رغم پیشرفت های صورت گرفته در تکنولوژی ساخت و ساز، به دلیل ماهیت مقدس و معنوی خود، ساخت مناره ها همچنان در مساجد ادامه دارد. در این راستا هدف از انجام این پژوهش در این مقاله، بر اساس بررسی میدانی در سال های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹ انجام شده و با معرفی انواع مناره های ایران از جنبه ساختاری و فرمی، بهترین انواع مناره هایی که در قرون مختلف در شهر ساخته شده است. بدین منظور نمونه موردی مناره های مساجد اصفهان از جنبه های مختلف فرم، شکل، ساختار و تزیینات مورد بررسی و تحلیل قرار خواهد گرفت.

پس از اسلام، مساجد اصفهان، ساخت، معماری اسلامی، ایران، مناره.