محمد یاری - کارشناسی ارشد مهندسی معماری، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران
مهدیه مخبر تکمه داش - دانشجوی کارشناسی ناپیوسته مهندسی حرفه ای معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران

تحولات مهم دوره قاجار، ارتباط فزاینده و نیز مراودات مختلف این کشور با دنیای غرب است که به دتبال ورود دانش ها و علوم جدید به ایران، شاهد تاثیرات ویژه این اتفاق بر هنر و معماری و به ویژه بر تزیینات بناها در دوره قاجار هستیم. هنر نقاشی به عنوان یکی از هنرهای تجسمی، نقشی اساسی و مهم را در عرصه های مختلف از جمله معماری ایفا می کند. کاربرد این هنر در نمونه های آغازین تزیینات در معماری خانه ها، به شکل نقاشی های ساده ای از چهره ی جنگ و نبرد و شکار به چشم می خورد؛ به دلیل سهولت در ایجاد این هنر، تزیینات دو بعدی اولین راه حل برای پاسخ گویی به نیاز تزیینات است. آنچه در برخی از بناهای دوره قاجار دارای اهمیت می باشند عبارتند از: ارسی های رنگی، آینه کاری و گچ بری، نقاشی های دیواری ظریف، کاشیکاری، حجاری و... شهر تبریز به دلیل سابقه تاریخی خود از این اتفاق به دور نبوده و با دارا بودن آثار متعدد و متنوع معماری به جای مانده از این دوره، در مطالعات معماری ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این پژوهش روش تحقیق به صورت توصیفی و تحلیلی بوده و در گردآوری اطلاعات از روش های اسنادی، میدانی و کتابخانه ای استفاده شده است. بدین منظور هدف از انجام این پژوهش، در این مقاله با بررسی ساختار کلی و تزیینات خانه های دوره قاجاریه و تاثیر گذار آن که نمونه موردی (خانه حریری) پرداخت شده است.

خانه حریری، تزئینات، شهر تبریز، معماری، دوره قاجاریه، ساختار کلی.