محمد یاری - کارشناسی ارشد مهندسی معماری، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران
مهدیه مخبر تکمه داش - دانشجوی کارشناسی ناپیوسته مهندسی حرفه ای معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران
بابک محمدی - دانشجوی کارشناسی ناپیوسته مهندسی حرفه ای معماری، دانشکده مهارت و کارآفرینی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
مهین سلیمی بایقراء - دانشجوی کارشناسی ناپیوسته مهندسی حرفه ای معماری، دانشکده مهارت و کارآفرینی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
نگین زارع آقدرق - دانشجوی کارشناسی ناپیوسته مهندسی حرفه ای معماری، دانشکده مهارت و کارآفرینی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

مناره یکی از عناصر تزیینی - کاربردی ویژه در بناهای مذهبی است که پیشینه ای کهن در معماری ایران قبل از اسلام داشته است. در دوره سلجوقیان که یکی از ادوار مهم تاریخ ایران است در شهر اصفهان مناره هایی با ابعاد و اندازه های مختلف با تزیینات زیبای آجرکاری، کاشی کاری، گچ بری و کتیبه ها ساخته شده که عظمت و زیبایی خیره کننده ای را القاء می کنند. فرهنگ و تمدن هر نسلی نشات گرفته از سنت های نیاکان و پیشینیان آن است. یکی از مهم ترین عناصر معماری که در فرهنگ معماری و سنت های اجتماعی جایگاه ویژه ای دارد، مناره است که متاسفانه کمتر مورد توجه مورخان و صاحب نظران قرار گرفته است. مناره به معنای مکان نور از نظر ساختمان است. طویل و باریکی که در کنار مساجد و بقاع متبرکه برای اذان یا به خواست راهنما در کنار راه، مساجد و کاروانسراها، مدارس و دارالضیافه ساخته شده است که به منظور روشن کردن چراغ یا آتش بر روی آن است. کمک در شب، به مناره یا مکان نور شناخته شده است. آثار و نشانه های مناره های پیش از اسلام که تعداد بسیار کمی از آنها در ایران باقی مانده اند، نتیجه می شود که در مناره های پیش از اسلام هدف ارشاد ساخته شده است. معماری مناره ها به ویژه در ایران، بی تردید با تغییرات، ریشه در طرح های معماری پیش از اسلام دارد، بدین منظور در این مقاله با استفاده از روش توصیفی، پژوهش های مبتنی بر سیر تحول مناره ها، از اوایل اسلام تا دوره سلجوقی، تاریخ را به خود اختصاص داده است. مناره های ایران که با تکیه بر داده های جمع آوری شده توسط اینترنت - کتابخانه اهمیت ویژه ای به این ویژگی خواهند داد، توجه به ارزش در معماری سنتی ایران، که به فرآیند تحول در طول مناره سلجوقی اسلام و موضوعات آنها مورد بحث و بررسی پرداخته شده است.

دوره سلجوقی، مناره در ایران، تحول، معماری اسلامی، مناره، اوایل اسلام.