شیرین ناصری - سطح دو حوزه
سیده فاطمه منصوری - زنگیر کارشناسی معارف اسلامی
معصومه جعفرپور سیاوش - کارشناس ارشد روانشناسی بالینی

برنامه درسی ضمنی به آن دسته از یادگیری ها و تجاربی گفته می شود که در مدرسه به طور غیرمدون و ناخودآگاه به دانش آموزان منتقل می شوند. این برنامه درسی شامل مواردی مانند ارزش ها و هنجارهای اجتماعی، قوانین و مقررات مدرسه، روابط بین دانش آموزان و آموزگاران، و ساختار و جو کلاس درس است. برنامه درسی مدون به آن دسته از برنامه های آموزشی گفته می شود که توسط مراجع ذیصلاح تدوین و به مدارس ابتدایی ابلاغ می شوند. این برنامه درسی شامل اهداف آموزشی، محتوای آموزشی، روش های تدریس، ابزارهای آموزشی و سیستم ارزشیابی است. برنامه درسی ضمنی نقشی اساسی در ارتقای اثربخشی برنامه درسی مدون دارد. این برنامه درسی می تواند به تقویت ارزش ها و مهارت های زندگی در دانش آموزان، پرورش خلاقیت و تفکر انتقادی، و ایجاد انگیزه برای یادگیری کمک کند. با وجود اهمیت برنامه درسی ضمنی، به دلیل ماهیت غیرمدون آن، توجه کافی به این برنامه درسی در نظام های آموزشی نشده است. این موضوع باعث شده است که از پتانسیل برنامه درسی ضمنی برای ارتقای اثربخشی برنامه درسی مدون به طور کامل استفاده نشود. این مقاله به بررسی نقش برنامه درسی ضمنی در ارتقای اثربخشی برنامه درسی مدون در مدارس ابتدایی می پردازد. در این مقاله، ابتدا به تعریف برنامه درسی ضمنی و مدون و مولفه های آنها پرداخته می شود. سپس، اهمیت و ضرورت توجه به برنامه درسی ضمنی مورد بحث قرار می گیرد. در ادامه، به بیان مساله و چالش های موجود در این زمینه پرداخته می شود. در نهایت، راهکارهایی برای استفاده از برنامه درسی ضمنی برای ارتقای اثربخشی برنامه درسی مدون در مدارس ابتدایی ارائه می شود.

برنامه درسی ضمنی، برنامه درسی مدون، اثربخشی، یادگیری، مهارت های زندگی، مدارس ابتدایی