گلناز نصر اصفهانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران-برنامه ریزی حمل و نقل ، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران
رضا امین - کارشناس ارشد مهندسی عمران- حمل و نقل، دانشگاه صنعتی امیرکبیر ، تهران,، ایران
علی خدائی - استاد تمام و عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران

با شروع ویروس کرونا از شهر ووهان کشور چین و شیوع آن میان سایر ملت ها دورانی خاکستری در جهان آغاز گردید. این بحران در تمام مشاغل و صنایع از جمله صنعت هواپیمایی نفوذ کرد. پس از انتشار اطلاعیه سازمان بهداشت جهانی (WHO) در ۲۱ اسفندماه ۱۳۹۸ مبنی بر همه گیری این ویروس، فاصله گذاری فیزیکی، بهترین راهکار مقابله با انتشار این بیماری شناخته شد. درادامه تقاضا برای جابه جایی به مقدار قابل توجهی کاهش یافته و شرکت های هواپیمایی در سراسر جهان وارد رکود اقتصادی شدند. تحلیل منتشرشده از انجمن بین المللی حمل ونقل هوایی (IATA) عنوان می کند این بحران، درآمدزایی حاصل از مسافران شرکت های هواپیمایی جهان را تا ۵۵٪ (معادل ۳۱۴ میلیارد دلار) در سال شیوع این بیماری نسبت به سال قبل کاهش داده است. بررسی های مشابه در سایر کشورها نیز بیانگر کاهش تقاضای سفر بوده و محققان با بررسی شرکت های مختلف روش هایی از قبیل استفاده از تکنولوژی های بدون نیاز به تماس فیزیکی در فرودگاه ها، سیاست حذف صندلی وسط و ... را برای کاهش اثر این بحران پیشنهاد کرده و دولت ها را به حمایت از این شرکت ها تشویق کرده اند. در این مقاله عملکرد شرکت های هواپیمایی ایرانی در پروازهای داخلی در سال های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ در قالب جدول و نمودار بررسی شده و با استفاده از نتایج استخراج شده مقایسه ای میان سال های شامل کووید-۱۹ و به غیر از آن ها صورت گرفته است. به سبب همسان-سازی متغیرهای مسافر، بار و پست برای انجام مقایسه، شاخص هایی برای هریک از آن ها با تقسیم هر متغیر بر تعداد پرواز تعریف شده است. نتیجه این مقایسه نشان دهنده روند کاهشی بیش از ۲۰ درصدی شاخص مسافر از سال ۱۳۹۸ به ۱۳۹۹و روند افزایشی شاخص های باری و پستی منتقل شده از طرق هوایی در این سال ها می باشد که این می تواند به سبب اشتیاق بیشتر مردم به خریدهای آنلاین و غیرحضوری در این دوران نسبت به خریدهای حضوری باشد.

ویروس کرونا, شرکت های هواپیمایی, رکود اقتصادی, پروازهای داخلی, مسافر, محموله باری, محموله پستی, کووید-۱۹