پریسا نجفی - پژوهشگر پسادکتری، گروه زبان شناسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
فریده حق بین - استاد، گروه زبان شناسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
فرج میر آزادی - دانش آموخته کارشناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد واحد خرم آباد، خرم آباد، لرستان، ایران
سینا احمدوند - دانش آموخته کارشناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد واحد دورود، دورود، لرستان، ایران

پژوهش حاضر به بررسی و تشریح فرایند موضع گیری و مشارکت جویی در نظریه های داوری مربوط به دادگاه خانواده بر  اساس چارچوب پیشنهادی هایلند (۲۰۰۸) می پردازد. در پرونده های مربوط به طلاق، قاضی از هر یک از طرف ها (زن و شوهر) می خواهد که یک داور معرفی نمایند. داور موظف است قضاوت و نتیجه بررسی های خود از وضعیت هر یک از طرف ها را در قالب یک نظریه به قاضی ارائه دهد. در جستار حاضر ۳۶  نظریه داوری برای بحث و بررسی انتخاب شد. ۱۸ نظریه مربوط به داورهای منتخب طرف ها است که نظریه های غیر تخصصی و ۱۸ نمونه مربوط به نظریه داورهای منتخب دادگاه است که نظریه های تخصصی نام می گیرند. پس از بررسی داده ها براساس رویکردهای کمی و کیفی چنین محرز شد که نشان گرهای موضع گیری و (به نسبت کمتری) مشارکت جویی نقش محوری در شکل گیری گفتمان نظریه داوری دارند، به میزانی که به ازای هر ۲۶/۵۹ واژه در پیکره یک نشان گر موضع گیری و مشارکت جویی وجود دارد. همچنین، مقایسه نظریه های تخصصی و غیرتخصصی نشان می دهد که نظریه های تخصصی دارای کفایت توصیفی و تبیینی بیشتری هستند.

دادگاه خانواده, گفتمانکاوی قضایی, مشارکت جویی, موضع گیری, نظریه داوری