شهلا رضایی - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه و دانشگاه فرهنگیان صدوقی کرمانشاه. roza.yasaman۶۵@yahoo.com

ایثار، به معنی از خودگذشتگی و مقدم داشتن دیگران بر خود است. ایثار از پرشکوه ترین مظاهر جمال و جلال انسانیت است و تنها انسان های بزرگ به این قله شامخ صعود می کنند. ایثار شامل گذشتن از جان، مال، مقام، شخصیت و مانند آن در را خدا می شود اگرچه بیشتر در مقدم داشتن دیگران در امور مالی یا مقدم داشتن خواسته دیگران به کار برده می شود. مفهوم ایثار بر اثر وجود پاره ای صفات اخلاقی مرتبط با آن مانند بخشش و مهمان نوازی و گذشت در نظام اخلاقی عرب قبل از اسلام برای مردم شبه جزیره مفهومی شناخته شده بود. آیات قرآن با امضای این رفتار نیک آن را در خدمت اهداف دین جدید قرار داده و گاه با ایجاد تغییراتی به اصلاح و تکمیل آن پرداخته است. مهم ترین آیه ایثار که به صراحت از آن یادشده، درباره میزبانی صمیمانه انصار از مهاجران پس از مهاجرت مسلمانان مکه به مدینه است و در این آیه والذین تبوءو الدار والایمن من قبلهم یحبون من هاجر الیهم ولا یجدون فی صدورهم حاجه مما اوتوا و یوثرون علی انفسهم ولو کان بهم خصاصه از خصلت مهمان دوستی و جود و بخشش خالصانه مسلمانان مدینه نسبت به مهاجران مکه یاد شده و ایثار آنان به رغم نیاز شدید خویش ستایش شده است. همچنین ایثار در روایات نیز از جایگاه خاص و ویژه ای برخوردار است که در این مقاله قصد داریم به بررسی و شناخت شان، منزل و جایگاه ایثار و ایثارگر در قرآن و روایات دینی و اسلامی بپردازیم. روش تحقیق از نوع تحلیلی توصیفی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات و داده ها با استفاده از فیش برداری و روش کتابخانه است.

ایثار, ایثارگر, شهادت, ازخودگذشتگی, جانباز, شهید, جلال انسانیت