حسین صوراناری - دکتری مطالعات منطقه ای،دانشگاه تهران، تهران، ایران

هدف: حضور روزافزون کشتیها و حوادث کشتیرانی، مهمترین منشا تهدیدها و آلودگیهای زیستبوم دریایی جنوبگان به شمار میآید. این نوشتار، در پی ارزیابی کارآمدی، بازدارندگی و جامعیت حقوق محیطزیست دریایی جنوبگان ناظر بر کشتیها است.  روش: این پژوهش، با استفاده از روش کیفی روندپژوهی انجام شده است. روندها زنجیره مستمری از رویدادها بهویژه رویدادهای جریان‎سازی هستند که وضعیت کنونی را مشخص کرده و از موقعیتهای محتمل آینده خبر میدهند. منابع مورد استفاده این پژوهش بنا به ماهیت کیفی آن، از نوع اسنادی و کتابخانهای است. دادههای مورد نیاز از اسناد دست اول حقوقی، کتابها، مقالههای معتبر و تارنماهای مرتبط با موضوع گردآوری شدهاند. یافتهها: پژوهش نشان داد که تهدیدآفرینی زیستمحیطی کشتیها به ویژه با ظهور تهدیدهای نوپدید در سالهای پیشرو به دلایلی چون تغییر اقلیم، گرم شدن زمین و ذوب شدن تدریجی یخهای قطبی از یکسو و افزایش رقابتهای ژئواسترتژیکی قدرتهای بزرگ در جنوبگان از سوی دیگر، افزایش یابد. از اینرو، به منظور حفاظت پایدار از محیطزیست دریایی جنوبگان، باید کشتیرانی سبز و استفاده از کشتیهای سازگار با محیط زیست در دستور نهادهای مرتبط قرار گیرد. نتایج: نظام حقوقی چندسطحی و سختگیرانه محیطزیست دریایی جنوبگان، با داشتن شرایط سازواری و همتکمیلی با حقوق بینالملل زیستمحیطی از کارآمدی و بازدارندگی مطلوب و مناسبی در حفاظت از زیستبوم دریایی جنوبگان برخوردار است، اما به دلیل مسلم پنداشتن ممنوعیت فعالیتهای نظامی در این منطقه، حداقل تا زمان بازنگری پیمان جنوبگان در سال ۲۰۴۸ و در نتیجه مسکوت گذاشتن رابطه کشتیهای جنگی و محیطزیست دریایی جنوبگان به لحاظ جامعیت، ناکافی به نظر میرسد.

جنوبگان, محیط&rlm, زیست دریایی, معاهده&rlm, های حقوقی, کشتیرانی, تهدیدهای زیست&rlm, محیطی