محمد مرتضی جمالی - کارشناس برنامه ریزی معاونت خدمات شهری، شهرداری شیراز
محمد محسن جمالی - کارشناس برنامه ریزی معاونت خدمات شهری، شهرداری شیراز
عبدالرضا نیکنام - کارشناس فنی و شهرسازی منطقه هفت، شهرداری شیراز

هر شهر به عنوان یک کل متشکل از کاربری هایی است که در کنار یکدیگر زمین های شهری را شکل می دهند که هر یک از این کاربری ها به اقتضای نیاز شهروندان و خصوصیات فیزیکی شهر متفاوت از یکدیگر می باشند. شبکه معابر(شبکه ارتباطی) در شهرها کمتر از یک سوم (۱/۳)از کل زمین های شهری را به خود اختصاص داده است و استخوان بندی شهر را تشکیل می دهد. در شکل گیری و ساخت مورفولوژی شهر هر یک از عناصر طبیعی و انسانی نقش به سزایی دارند که در میان عوامل انسانی، شبکه معابر و خیابان ها و در مجموع شبکه های ارتباطی یکی از مهمترین عوامل در ساخت مورفولوژیک یک شهر می باشد. چنانکه خیابان ها شبکه مورفولوژیک شهر را به صورت یکپارچه نشان می دهند. در این تحقیق سعی شده است تا با استفاده از GIS به بررسی شبکه معابر (راه های زمینی اعم از شریانی درجه۱و۲ ،جمع کننده ، محلی) در یک شهرک و و تاثیر آنها در چگونگی شکل گیری مورفولوژی شهر پرداخته شود. اما در این بین آنچه که مد نظر این تحقیق می باشد بررسی نقش شبکه معابر است که به عنوان یکی از اساسی ترین عوامل در شهرها در ساخت استخوان بندی شهر است. بر اساس نتایج در شهرک مورد مطالعه شکل کلی شطرنجی است که همین موضوع باعث شده است خیابان ها بصورت موازی و مورب همدیگر را قطع کنند و تقاطع ها زیادی وجود داشته باشد. در جنوب شرقی منطقه نیز فرم و شکل ارگانیک مشاهده می شود که این نشان می دهد در این قسمت از شهر بافت های متراکم و ناکارامد شهری وجود دارد که نیازمند بهسازی یا نوسازی است.

شبکه معابر شهری، استخوان بندی شهر، مورفولوژی شهر، شهر شیراز،GIS