علیرضا برفوئی - کارشناس بهداشت حرفه ای دانشگاه شهید بهشتی
سیدرسول احمدی فروشانی - کارشناس شیمی پولیمر دانشگاه امیرکبیر

گردش شغلی با دیدگاه ارگونومیکی یکی از مهمترین راهکارهای اقدامات مدیریتی محسوب می شود. یعنی مواقعی که اقدامات مهندسی (که اولین راهکار اقدامات اصلاحی محسوب می شود) قابل اجرا نباشد و یا نیاز به اقدام تکمیلی باشد اقدامات مدیریتی در اولویت قرار می گیرد . همچنین نیاز به چند مهارته نمودن کارگران و به کارگیری آنها در پستهای کاری متفاوت باعث می شود در مواقع اضطرار بتوان از توان کاری و مهارتی مناسبتری بهره برد . به همین منظور طرح ریزی و اجرای یک چرخش شغلی از دیدگاه ارگونومی و کیفی یک نیاز و الزام برای مسئولین مدیریت رنگ شرکت ایران خودرو گردید . مدیریت رنگ شرکت ایران خوردو دارای دو سالن و هرکدام دارای 700 کارگر تولیدی و به صورت سه شیفت مشغول به کار می باشند . شغ لها در این سالنها به صورت گروهی و دارای تنوع از نظر بهداشتی و ارگونومیکی هستند. مهارت کاری پرسنل در این سالنها اهمیت ویژه ای از نظر کیفی برای مجموعه دارد که این مهارت بواسطه آموزشهای طولانی و در حین فرایند و تجربه در آن شغل بدست آمده است . بنابراین برنامه ریزی چرخش شغلی مناسب و قابل اجرا که هم مشکلات اسکلتی و عضلانی کارگران و هم مشکلات کیفی و مهارتی تولید را تحت پوشش قرار دهد در سالن تولید رنگ از حساسیت بالائی برخوردار می باشد . پروژه چرخش شغلی در سالن رنگ در 5 فاز تعریف و به اجرا درامد . حدود 2 سال فازهای مطالعاتی و اجرا در واحدهای پایلوت به طول انجامید و در پایان فاز 4 که جمع بندی نتایج اجرا در واحدهای پایلوت می باشد منجر به تهیه دستورالعمل اجرائی گردید که این دستورالعمل به مدت یکسال در حال اجرا در مدیریت رنگ این شرکت می باشد . این دستوالعمل دارای دو مرحله چرخش شغلی کوتاه مدت (چرخش اپراتور در همان حوزه سرپرستی و به صورت روزانه و با دیدگاه ارگونومیکی و کیفی ) و چرخش بلند مدت (چرخش اپراتور بین حوزه های سرپرستی و به صورت سه ماهه و با دیدگاه ارگونومیکی و بهداشتی و مهارتی ) می باشد . در پایان پروژه و به منظور ا رزیابی اثربخشی پروژه ، پرسشنامه هائی تهیه و در بین کارگران توزیع گردید که جمع بندی این پرسشنامه ها رضایت 90 درصدی اپراتورها از اجرای این چرخش می باشد .

چرخش شغلی ، ارگونومی ، اصلاحات مدیریتی