علیرضا محرابی - دانشیار گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
سروش فرش چین - دانشجو دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
محمدرضا جوفار - دانشجو دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

گرچه در مطالعات و وقایع امروز ، نقش و مفهوم مرز، به خصوص در حوزه اتحادیه اروپا در حال تبدیل شدن به یک مفهوم انتزاعی است، اما نحوه حکمرانی خارجی، هنوز در بسیاری از مناطق جهان تنش های بالقوه و بالفعلی را در کشورهای دو سوی مرز به همراه داشته است.  این پژوهش با بررسی مولفه های هویتی، فرهنگی، مذهبی، اقتصادی و ... تصویر بهتری از سوال اصلی این پژوهش ارائه می دهد. سوال اصلی این پژوهش، درک ژئواستراتژیک ایران از عراق است که برای پاسخ به سوال مطرح شده در تحقیق از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده و در جهت این منظور، از منابع کتابخانه ای بهره برده شده است. در این تحقیق، متغیرهای ۱. زبان، قومیت و مذهب، ۲. سازمان سیاسی- اقتصادی- نظامی، ۳. مزیت سرزمینی و ۴.نمادهای قومی و آرمان(اندیشه) مورد تحلیل و ارزیابی قرارگرفته اند. در بررسی وضعیت اتخاذ تصمیمات سیاسی مبتنی بر ژئواستراتژی ایران در قبال عراق، سه عامل، وضعیت خنثی و یا همگرا برای ایران دارد، درحالی که تنها در یک مولفه، وضعیت واگرا است، از طرف دیگر کشور عراق از واگرایی در سه مولفه و تنها حالت خنثی در یک مولفه بهره می برد، با این شرایط، توجه به تنها عامل واگرا در دو کشور، یعنی زبان، قومیت و مذهب، باید موردتوجه جدی هر دو کشور باشد، عاملی که برای ایران در حالت عادی آن چنان نگران کننده نیست، اما درصورتی که در عراق شرایط استقلال این اقلیتها ممکن شود، می تواند امنیت ملی ایران را نیز تهدید کند.

انسجام سرزمینی, درک ژئواستراتژیک, اندیشه دولت