مجید بیاتیان - دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران، دانشکده بهداشت، تهران
محمد رضا آشوری - کارشناس ارشد بهداشت حرفه ای
مرضیه صادقیان - کارشناس ارشد بهداشت حرفه ای
امین میرزاخانی - کارشناس ارشد بهداشت حرفه ای

تهران یکی از شهرهای با هوای آلوده در خاورمیانه می باشد که افزایش روز به روز انواع ماشین در سطح این شهر و وجود صدها کارخانه در غرب و جنوب آن باعث ایجاد مشکل آلودگی هوا شده است. یکی از خطرناک ترین آلاینده هایی که در هوای این شهر قرار دارد ترکیبات آلی فرار می باشد. مهمترین عامل انتشار ترکیبات آلی فرار در هوای شهر تهران ناشی از وسائل نقلیه می باشد. برای نمونه برداری از ترکیبات آلی فرار از از زغال فعال استفاد ه شد . برای تجزیه نمونه های گرفته شده از دستگاه گازکروماتوگرافی و دستگاه گازکروماتوگرافی طیف بینی جرمی استفاده شد. 45 نمونه در 5 ناحیه شمال، جنوب، مرکز، شرق و غرب گرفته شد که جریان ترافیک در هنگام نمونه برداری بین 900 تا 7800 ماشین در ساعت متغییر بود. میانگین غلظت بنزن، تولوئن، اتیل بنزن، متا و پارا گزیلن و اورتو گزیلن به ترتیب برابر با 190 و 237/2 و 72 و 143/5 و 96 میکروگرم بر متر مکعب می باشد . همچنین در کل 13 آلاینده در سطح شهر شناسایی شد. نتایج نشان دادند که آلودگی در جنوب شهر بیشتر از شمال و در شرق بیشتر از غرب می باشد که این امر به علت پارامتر های مختلف جغرافیایی شهر تهران صورت می گیرد. مهمترین علل وجود غلظت بالای هیدروکربن های آروماتیک در هوای شهر تهران ، عدم کنترل خروجی وسایل نقلیه و به طور قطع احتراق ناقص در اثر وسایل نقلیه است. از عوامل دیگر موثر در بالا بودن این آلاینده ها در هوای شهر تهران می توان میزان بالای تعداد خودروهای موجود در سطح شهر و همچنین بالا بودن تعداد خودروهای فرسوده و غیر استاندارد و نیز استفاده بی مورد از خودروهای شخصی به جای وسایل نقلیه عمومی ذکر نمود.

آلودگی هوا، تهران، ترکیبات آلی فرار