الهام پرویزی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوتکنیک، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
محمدحسن کرمی - استادیار، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

مهندسی ژئوتکنیک به استفاده از خاک و سنگ در ساخت و سازهای مهندسی می پردازد. رفتارهای مهندسی پیچیده و عدم-قطعیت های متنوع ناشی از تغییرات فضائی، خطاهای های مختلف در تجهیزات اندازه گیری،..... در تعیین مقادیر پارامترهای خاک و سنگ، مشکلاتی را در مدل سازی و پیش بینی رفتار آن ها ایجاد می کند. نظریه مجموعه های فازی (FST) ، که با در نظر داشتن عدم تعیین های موجود در پدیده ها برای کاربردهای مختلف در قرن نوزدهم (Zade, ۱۹۶۵) معرفی شد، بحث هایی را در میان محققان، عمدتا منطق دانان و ریاضی دانان، برانگیخت. اعتقاد بر این بود که منطق فازی بی-فایده و غیرقابل قبول است، با این وجود کاربردهای آن در بسیاری از زمینه ها، از جمله مهندسی ژئوتکنیک رایج و حتی در حال افزایش می باشد. درطول دهه های گذشته، این نظریه در مسائل مهندسی ژئوتکنیک برای مقابله با داده های غیر دقیق، عدم دقت تجهیزات اندازه گیری پارامترهای خاک و سنگ، ناقص بودن، مبهم بودن و تصادفی بودن اطلاعات، و همچنین نقش قضاوت مهندسی در تجزیه و تحلیل مشکلات استفاده شده است. به طور کلی، نظریه مجموعه های فازی (FST) در مهندسی ژئوتکنیک برای مدیریت داده های نامشخص و اطلاعات ذهنی استفاده می شود. در یک نگاه کلی، تکنیک های به کار گرفته شده برای این هدف را می توان به چهار دسته طبقه بندی کرد: استنتاج فازی پایه (مجموعه / منطق فازی)، استنتاج فازی پیشرفته (در ترکیب با سایر تکنیک های محاسباتی نرم)، نظریه احتمال فازی و روش های انعطاف پذیری فازی. هدف اصلی مقاله حاضر بررسی و مرور کاربردهای مبتنی بر تکنیک های استنتاج فازی است؛ زیرا این تکنیک ها اخیرا بیشترین استفاده را در مقایسه با سایر رویکردهایFST در پژوهش های مختلف نشان می دهند. نتایج بررسی ها نشان می دهند که استفاده مناسب ازFST ، به عنوان یک ابزار تحقیقاتی برای لحاظ عدم قطعیت های مرتبط با مسائل ژئوتکنیکی، می تواند به بهبود دقت طراحی ها کمک کند.

ژئوتکنیک، تئوری مجموعه های فازی، مدل سازی، پیش بینی