زهرا حسین خانی - کارشناسی الهیات-فقه و مبانی حقوق، دانشگاه پیام نور
مبینا جمشیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بین المللی امام خمینی
زهرا قدسی - کارشناسی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان
فاطمه تشکری - کارشناسی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان

تعلیم و تربیت، ضرورتی انکارناپذیر برای همه انسان ها است. این امر، کلید سعادت و خوشبختی، راهگشای زندگی و زیربنای پیشرفت هر جامعه ای است. همه افراد جامعه باید در قبال امر تعلیم و تربیت انسان ها مسئولیت پذیر باشند. هدف این پژوهش، واکاوی ماهوی اهداف غایی در تعلیم و تربیت اسلامی با تاکید بر اندیشه های فارابی است. پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و بر اساس داده های گردآوری شده از اسناد و منابع کتابخانه ای انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که نگاه اسلام به تعلیم و تربیت، نگاهی جامع و ناظر به سعادت دنیوی و اخروی انسان است. در این نگاه، اهداف غایی تعلیم و تربیت اسلامی، عبارتند از: قرب الهی، تزکیه نفس، تعالی انسان، دستیابی به حیات طیبه و سعادت دنیوی و اخروی. فارابی، فیلسوف مسلمان، در اندیشه های خود به تبیین اهداف غایی تعلیم و تربیت اسلامی پرداخته است. از نظر وی، هدف نهایی تعلیم و تربیت، دستیابی به سعادت و کمال انسانی است. وی رسیدن به این هدف را در گرو تزکیه نفس و تعقل می داند. نقشه نظام آموزش و پرورش در رسیدن به اهداف غایی تعلیم و تربیت اسلامی، باید بر اساس مبانی و آموزه های اسلامی تدوین شود. این نقشه باید ناظر به پرورش انسان هایی متعهد، باتقوا، عاقل و سعادتمند باشد. در نهایت، می توان گفت که تعلیم و تربیت اسلامی، نقشی اساسی در دستیابی به حیات طیبه و سعادت دنیوی و اخروی انسان دارد. نظام آموزش و پرورش اسلامی باید با تاکید بر اهداف غایی تعلیم و تربیت، به پرورش انسان هایی متعالی و سعادتمند بپردازد. پژوهش حاضر نشان داد که تعلیم و تربیت اسلامی، دارای اهداف غایی متعالی و انسان سازی است. این اهداف، ناظر به سعادت دنیوی و اخروی انسان بوده و در راستای دستیابی به حیات طیبه تعریف می شوند. نظام آموزش و پرورش اسلامی باید با تاکید بر این اهداف، به پرورش انسان هایی متعهد، باتقوا، عاقل و سعادتمند بپردازد.

تعلیم و تربیت، ماهیت اهداف غایی در تعلیم و تربیت اسلامی، سعادت دنیوی و اخروی، حیات طیبه