حمیدرضا حیدری - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی قم، دانشکده بهداشت، گروه بهداشت حرف
هدی رحیمی فرد - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی قم، دانشکده بهداشت، گروه بهداشت حرف
منیره خادم - دانشجوی دکتری بهداشت حرفه ای، دانشگاه علوم پزشکی تهران
محمد ایمانی - دانشجوی دکتری بهداشت حرفه ای، دانشگاه علوم پزشکی تهران

نانوتکنولوژی علمی مبتنی بر ذرات و مواد در مقیاس بسیار کوچک (اندازه های 1تا 100 نانومتر ) است که به سرعت در حال رشد بوده و پیشرفت های قابل ملاحظه بالقوه ای در زمینه های مختلف داشته است. مواد در مقیاس نانو خصوصیات و رفتار کاملا متفاوتی در مقایسه با اندازه های معمولی همان ترکیبات شیمیایی از خود بروز می دهند. علت این تفاوت ها عبارت از اندازه، شکل و سطح می باشد. شناخت خصوصیات شیمیایی و فیزیکی نانو مواد گامی اساسی در مطالعات سم شناسی شغلی و محیطی است که با استفاده از آن می توان راه های مواجهه بالقوه سم شناسی و مخاطرات مرتبط را نیز ارزیابی نمود. خصوصیات اساسی فیزیکوشیمیایی مواد در مقیاس نانو از نظر سم شناسی بسیار اهمیت دارد. نانومواد تنها به خاطر اندازه شان سمی نیستند بلکه به دلیل ویژگی های فیزیکی شیمیایی که شامل اندازه نیز می باشد ممکن است برای انسان خطرزا باشند. با افزیش استفاده از نانو مواد، انتظار می رود مواجهه با این مواد در محیط های کاری که با تولید و مصرف آنها سر و کار دارند نیز فزونی یابد . اما تحقیقات در زمینه ارزیابی مواجهه نانومواد با انسانها و محیط هنوز در مراحل ابتدایی خود می باشد و این در حالیست که صنایع وابسته به نانوتکنولوژی به سرعت در حال گسترش می باشند. بررسی ها نشان داده است که بسیاری از صنایع وابسته در دنیا بدنبال اطلاعاتی برای اندازه گیری مواجهه با این مواد و راههای حفاظت از کارگران شاغل در این صنایع هستند. در این مقاله سعی شده است تحقیقات انجام شده تا کنون در زمینه اندازه گیری مواجهه شغلی با نانومواد و روش های بکار گرفته شده برای ارزیابی را مورد بررسی قرار دهد. انتظار می رود این مقاله بتواند کاستی ها و خلاء های موجود در زمینه اندازه گیری و ارزیابی مواجهات شغلی با نانو مواد را معرفی نماید.

نانو توکسیکولوژی، نانو مواد، مواجهه شغلی