رقیه محمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی زراعت، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان،سنندج، ایران
فرزاد حسین پناهی - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
یوسف سهرابی - دانشیار،گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

امروزه به دلیل محدود بودن منابع آب تجدیدپذیر، بحران آب یکی از مشکلات اساسیدر بیشتر کشورهای جهان به حساب میآید در این رابطه استفاده از آبیاری قطره ایمیتواند کارایی مصرف آب را در محصولات زراعی افزایش دهد. تلقیح مایکوریزاییموجب تغییر در متابولیسم گیاه میزبان میشود و این تغییر در متابولیسم، سبب تولیدترکیبات دفاعی در گیاه میگردد. این پژوهش به منظور ارزیابی اثرات تلقیح مایکوریزابر عملکرد، خصوصیات کیفی دانه وکارایی مصرف آب آفتابگردان تحت دورهای مختلفآبیاری، در سال زراعی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفیبا سه تکرار بر روی آفتابگردان رقم هیبرید شمس انجام شد. فاکتور اول، کاربردمایکوریزا شامل سه سطح (G. intraradices،G. mossae و بدون تلقیح) و فاکتوردوم، آبیاری، در چهار سطح آبیاری (چهار روز یک بار، هشت روز یک بار، دوازده روزیک بار و شانزده روز یک بار) بود. نتایج این آزمایش نشان داد که عملکرد آفتابگردانبه واسطه همزیستی با میکوریزا در شرایط بدون تنش و تنش آبی، افزایش یافت.اینطور به نظر میرسد که مایکوریزا باعث افزایش تحمل گیاه در برابر تنش کمآبی شده و از افت زیاد عملکرد نسبت به گیاهان تلقیح نشده جلوگیری کرد.. براساس نتایج این آزمایش دور آبیاری ۴ و ۸ روزه در شرایط تلقیح با قارچ گلوموسموسه بهترین تیمار جهت توصیه به کشاورزان میباشد. احتمالا کاربرد قارچ مایکوریزا(به دلیل ساختمان ویژه آن) سبب بهبود شرایط خاک، افزایش فراهمی عناصر غذاییطی دوره رشد گیاه، افزایش رشد و تجمع ماده خشک، افزایش عملکرد دانه و درنهایت افزایش کارایی مصرف آب می گردد.

آفتابگردان، بهره وری مصرف آب، کودزیستی، محتوای روغن دانه، همزیستی