احمد عموزاد - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام
نیلوفر عباسی - کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء

زوال جنگل پدیدهای شایع در طبیعت است که جزء مهمی از بوم سازگان و یکی از مهمترین بلایای طبیعی محسوب میشود. به طور عام خشکیدگی و تهدید سلامت جنگلها که ناشی از تاثیر متقابل عامل هایی مانند سن درختان، اقلیم بهویژه خشکسالی و یخبندان های زود هنگام، کیفیت رویشگاه میباشد را زوال می گویند. بوم سازگانهای جنگلی زاگرستقریبا از سال ۱۳۸۰ با پدیده زوال یا خشکیدگی درگیر بوده است، به طوری که در یک دهه گذشته مشکل اصلی جنگلهای ناحیه رویشی زاگرس میباشد. در بروز پدیده زوال علت های متعددی دخیل هستند که برحسب منطقه و رویشگاهمیتواند نوسان داشته باشد. از این رو اولین اقدام برای مقابله با این پدیده شناخت عامل های تاثیرگذار برای ارائهراهکارهای عملی درکاهش میزان زوال و خشکیدگی و سپس احیاء آنها خواهد بود. احتمال افزایش زوال در بلوط با چندشاخص هشداردهنده همراه است که عبارتند از: کاهش برگ، شاخه های مرده فراوان، تولید شاخه های اپیکورمیک،معماری تاجی غیرطبیعی، مردگی پوست درخت، وجود پاتوژن ها، نرخ رشد پایین، و غیره. در نتیجه، گزینه های مختلفمدیریتی، از منظر مدیریت جنگلداری سازگار، باید به طور انحصاری در نظر گرفته شود تا به انعطاف پذیری توده ها درسایت های خاص ترغیب شود. در بیشتر مطالعات انجام شده در مورد زوال بلوط، خشکسالی را عامل اصلی محرکدانستند. به طور کلی این پدیده به شدت مربوط به شرایط خاص سایت، خشکسالی و به طور کلی گرم شدن آب و هوایفعلی به عنوان تهدید اصلی برای کاهش مخازن بلوط مرتبط است .استراتژی های مدیریت سازگار با جنگل ابزار ضروریبرای بهبود مقاومت و انعطاف پذیری است که نشان دهنده زوال مداوم است.

زوال، جنگل های زاگرس، بلوط، خشکسالی