مهدی کریمی - دبیر دبیرستانهای شیراز
مرضیه روحبخش - دبیر دبیرستانهای کوار

جکسون (۱۹۶۸) از جمله اولین افرادی است که در کتاب خود "زندگی در کلاس درسی"، بحث برنامه درسی پنهان را به تفصیل مطرح می کند (اندرسون ،۲۰۰۲، ص ۳). در بخشی از کتاب وی، مطالعات برنامه درسی که در سال ۲۰۰۴ به چاپ رسیده، شرح فعالیت های روزمره در مدرسه را با جزئیات بیان کرده و حتی با موسسات دیگر نظیر شرکت، کلیسا، سینما و غیره مورد مقایسه قرار داده است. وی ذکر می کند که هر دو جنبه زندگی در مدرسه، چه آن جنبه ای که همه می شناسند و چه جنبه ای که بدون توجه از کنار آن رد می شوند هر دو برای ما آشناست. اما مورد دوم بیشتر مواقع مورد بی توجهی واقع می شود در حالیکه مستلزم دریافت توجه بیشتر به ویژه از سوی متخصصین آموزش است (جکسون، ۱۹۶۸، ص ۹۴).جکسون (۱۹۶۸) به توصیف جو اجتماعی مدرسه پرداخته و می گوید اگرچه معلم هر سال تلاشی می کند دکوراسیون کلاس، چیدمان نیمکت ها، رنگ دیوار و نوع نیمکت ها را عوض کند اما مدرسه همان مدرسه است و تعاملاتی که در آن صورت می گیرد، همان تعاملات. دانش آموز در مدرسه علاوه بر انجام تکالیف باید پایبند به قوانین مدرسه و کلاس باشد و چه بسا این پایبندی نسبت به پیشرفت علمی دانش آموز، نقش بیشتری در موقعیت وی در مدرسه داشته باشد (جکسون، ۱۹۶۸، ص ۹۸). مهر محمدی (۱۳۸۷)، برنامه درسی پنهان و برنامه در نسی پوج را جزء مفاهیم نسبتا تازه و روشنگرانه ای می داند که صاحب نظران برنامه ریزی درسی مطرح کرده اند. وی قرار دادن این دو نوع برنامه درسی در کنار برنامه درسی آشکار را حاکی از ضرورت توجه به تمامیت آنچه یادگیرندگان بر اثر حضور در متن نظام رسمی آموزش تجربه می کنند و می آموزند، می داند. بنابراین از دید وی باید این مفاهیم را به مثابه ابزارهای سودمند ذهنی دانست که در خدمت کلیه کسانی که مایل هستند با نظام آموزشی و پدیده برنامه درسی به صورت عمیق و همه جانبه روبرو شوند، قرار دارد (مهر محمدی، ۱۳۸۷، ص ۴۶۵).

فن آوری آموزشی و برنامه ریزی پنهان ،در محیط یادگیری