سید جلال رضوی مهر - دانشجوی دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه مذاهب اسلامی، تهران، ایران
رمضان محمدی - دانشیار گروه تاریخ، پژوهشگاه حوزه ودانشگاه، قم ، ایران
محمد شجاعیان - دانشیار گروه علوم سیاسی، پژوهشگاه حوزه ودانشگاه، قم، ایران
عبدالله فرهی - استادیار گروه تاریخ اسلام، دانشگاه مذاهب، تهران، ایران

اباضیه از مذاهب پویای معاصر در جهان امروز است که توانسته است تا عصر حاضر ظهور و بروز داشته باشد. عمان پایتخت مذهب اباضیه سابقه ای کهن دارد. شخصیت های سیاسی و مذهبی فعال در این کشور، جزء رهبران ملی و مذهبی مردم عمان هستند. اباضیه در عصر حاضر با توجه به شرایطی که برای آنها فراهم شد، توانستند پایه های خود را در ابعاد مختلف به ویژه سیاسی و اجتماعی استحکام ببخشد و این موفقیت مرهون سلطان قابوس است. سلطان قابوس حاکم و پادشاه این کشور و از شخصیت های مهم اباضیه در دنیای معاصر بود و از همان روزهای آغازین حکومت خود اقدام های لازم برای خروج عمان از انزوا را بعد از سال ها انجام داد؛ به گونه ای که از ابتدای قدرت درصدد مدرن سازی نظام حکومت و سبک زندگی مردم با ملاحظه دین داری و رسومات محلی برآمد و تمام برنامه های اجتماعی و سیاسی خود را با عنوان برنامه های پنج ساله به اجرا گذاشت. همچنین با شعار «مخالفت با مصادره فکر» سعی بر جذب مخالفین خود برآمد؛ اما پرسش این است که چگونه این مذهب در جهان معاصر توانسته است با وجود اندک بودن پیروان، خود را حفظ نماید؟ اوضاع اجتماعی و سیاسی اباضیه در دوران معاصر چگونه است؟ رموز موفقیت اباضیه چیست؟ در این مقاله با استفاده از منابع، این مذهب از بعد اجتماعی و سیاسی در عصر حاضر (سلطان قابوس) بررسی شده است و به پرسش های فوق پاسخ داده شده است. درنهایت این نتیجه به دست آمد که سلطان قابوس توانست هم مخالفین داخلی را مطیع حکومت کند و هم در زمینه بین المللی عمان و اباضیه را در سطح جهان در جایگاه مذهبی پویا معرفی کند و نهادهای دینی، اعتقادی و فقهی آن را به جهان عرضه بدارد. این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از اسناد کتابخانه ای اوضاع سیاسی و اجتماعی اباضیه را در عصر سلطان قابوس بررسی و تحلیل کرده است.

اباضیه, عمان, سلطان قابوس, اوضاع سیاسی - اجتماعی